Dziesiąte przykazanie

Grupa docelowa: Młodzież Rodzaj nauki: Lektura Tagi: 10 przykazanie, Dekalog, Nie pożądaj, Pożądanie

PDF Druk

Przykazania są dla ludzi, mówią do ludzi i o ludziach. Nawet, jeśli wydaje się, że dotyczą rzeczy, przedmiotów. Sumienie to kryterium, które rozpoznaje dobro i zło w ich świetle. Sumienie to rzecz ludzka.
W takim klimacie należy patrzyć na 10 przykazanie…
Natura nie znosi próżni. Człowiek jest osobą, a więc kimś stworzo-nym do tego, żeby udzielać się innym, żeby cieszyć się ich dobrem i zaradzać złu, jakie kogoś dotknęło lub zagraża. Otóż jeśli człowiek nie chce kochać swoich bliźnich, będzie się ku nim zwracał w taki sposób, który go będzie niszczył. Na przykład przez zawiść.

Zazdrość – szczególnie lubi żerować na różnych potrzebach sztucznych.
Specjaliści od reklamy, którzy nie wahają się odwoływać także do różnych ciemnych dynamizmów w człowieku, wiedzą na przykład, jak wiele można osiągnąć, rozbudzając w człowieku tzw. pożądanie trójkątne. Rzecz – ja – drugi człowiek.
Polega ono na tym, że nie dlatego pożądam jakiejś rzeczy, żeby była mi ona potrzebna, ale dlatego, że ją posiada ktoś trzeci. Uświadamiając sobie sztuczność wielu naszych potrzeb, możemy dostrzec śmieszność tych naszych zazdrości, które przez te potrzeby są napędzane.

Nagroda za prawidłowe kształtowanie swoich potrzeb i pożądań materialnych jest olbrzymia – świat staje się niejako moim domem.

Wspaniale zauważył to nasz wielki, a niestety zbyt mało znany myśliciel, Henryk Elzenberg: „Człowiek pożądliwy, na swój użytek, wykroił sobie z wszechistnienia to tylko, co mu bezpośrednio przydat-ne, i to zżera: co za ubóstwo! Człowiek, który się wyrzekł, nie troszczy się o to, co mu mniej, co mu bardziej może się przydać; życie osobiste sprowadził do najprostszego wyrazu; ale za to w całym blasku swej nieskalanej przedmiotowości objawia mu się, przemieniony, cały ten świat, w którym on żadnych, żadnych wkładów ani inwestycji już nie ma, bo za siebie rzucił wszelką zachłanność i nie pragnie już owocu swych czynów. Gdy wyjdzie na szczyt górski i wzrokiem obejmie widnokrąg, i wie: oto żaden kawałek tej życiodajnej, wielkiej ziemi nie jest moją własnością — wtedy właśnie ona cała staje się jego. Nie splamił jej żadną ciągnioną z niej dla siebie, samolubną korzyścią; jest czysta, i on z czystym sumieniem może się cieszyć jej pięknościami”.

Brak miłości bliźniego usiłujemy ponadto załatać zawistnym zaintere-sowaniem dobrami niematerialnymi, jakimi cieszy się drugi człowiek.
Można niestety mówić wręcz o naszej manii do porównywania siebie z innymi. Bliźniemu można zazdrościć dosłownie wszystkiego: jego zdrowia, zdolności, środowiska, w którym się urodził i wychował, współmałżonka, udanych dzieci, temperamentu, zawodu, takich czy innych sukcesów, ba, nawet czynienia dobra.

Bezpośrednim jednak przedmiotem dziesiątego przykazania jest nasz stosunek do pragnień materialnych. Postawmy sobie pytanie kluczo-we: Jak rozróżnić uzasadnione i godziwe pragnienia dóbr materialnych od pragnień niegodziwych? Bo przecież tylko przeciwko tym ostatnim zwraca się przykazanie.
Otóż motywacje ekonomiczne są wręcz pożądane. Bez nich nie do-szłoby przecież do wielu wspaniałych osiągnięć gospodarczych, dzięki którym zdołano zaradzić niejednej biedzie, również w wymiarze spo-łecznym.
Zło zaczyna się dopiero wówczas, kiedy horyzont motywacyjny człowieka kończy się — obiektywnie lub subiektywnie – na pragnieniu wzbogacenia się…

Żebyś mógł przychodzić z pomocą potrzebującemu, musisz być bo-gaty, ale prawdziwie bogaty. Nawet kiedy przychodzisz do potrzebu-jącego z pomocą materialną, czymś raczej drugorzędnym jest twoja zasobność ekonomiczna, najważniejsze, żebyś „obfitował w wiarę i we wszelką gorliwość” (2 Kor 8,7).
Bo jeśli zabraknie ci bogactwa prawdziwego, duchowego, chcąc po-móc bliźniemu, łatwo — niechcący nawet — upokorzyć go i obrazić jego godność.

Prawdziwie Bogatym, w znaczeniu przekraczającym wszelkie słowa, jest oczywiście sam Bóg.
Jest to spojrzenie specyficznie Pawłowe, nie znajdziemy go ani w Starym Testamencie, ani w innych pismach nowotestamentalnych.
Bóg jest „bogaty swą łaskę”, „szczodrze ją na nas wylał w postaci wszelkiej mądrości i zrozumienia” (Ef 1,7n; por. 1,18; 2,4 i 7; 3,16; Koi 1,27; 2,3). „On rozdziela swe bogactwa wszystkim, którzy Go wzywają” (Rz 10,12; por. 2,4; 9,23; 11,33).
I właśnie dlatego, że On jest Prawdziwie Bogaty, potrafi obdarzać w taki sposób, żeby nas w najmniejszym nawet stopniu nie poniżyć. On, Bogaty, sam staje się ubogim, kiedy chce nas ubogacić.
l taka właśnie jest ewangeliczna perspektywa przykazania „Nie pożądaj żadnej rzeczy bliźniego twego”: Raczej staraj się przychodzić mu z pomocą. Jeśli trzeba, również z pomocą materialną. Ale nie zaniedbuj dzielenia się bogactwem ostatecznym, do którego otrzymałeś dostęp przez wiarę, l staraj się to czynić z całym szacunkiem dla osobowej godności twego bliźniego.