Balon zwany Dekalogiem 1
1. A właściwie to po co ten Dekalog?
WSTĘP
Tyle się mówi o przykazaniach, a najpierw trzeba sobie powiedzieć szczerze i otwarcie: po co one są człowiekowi potrzebne? Właściwie jaki jest ich cel?
AKTYWIZACJA
Praca w grupach. Formularz – tarcza. Zadanie: rysujemy w grupach na kartce schemat prostej tarczy strzeleckiej. Wypisujemy odpowiedzi na pytanie: co jest celem Dekalogu? Odpowiedzi umieszczamy w pole tarczy – im bardziej trafne i wyrażające istotę – tym bliżej środka. Miejsce wg uznania osoby proponującej odpowiedź.
Czas na wykonanie zadania. Prezentacja na forum. Czas na dyskusję.
PYTANIA DO DYSKUSJI
- Miłość ma swoje prawa – mówimy czasami usprawiedliwiając głupoty zakochanych. A może dekalog jest takim prawem miłości?
- Da się ludzi utrzymać w ryzach?
- Co to właściwie jest Przymierze?
- Jak mozna doświadczyć miłości Bożej?
PUENTA
KKK 2060 Dar przykazań i Prawa stanowi część zawartego przez Boga Przymierza z Jego ludem. Według Księgi Wyjścia objawienie „dziesięciu słów” dokonuje się między zapowiedzią Przymierza a jego zawarciem, po tym, jak lud zobowiązał się „uczynić” wszystko, co Pan powiedział, i „być posłusznym” (Wj 24, 7). Dekalog jest przekazywany po przypomnieniu Przymierza („Pan, 62 Bóg nasz, zawarł z nami przymierze na Horebie” – Pwt 5, 2).
KKK 2061 Przykazania nabierają pełnego znaczenia w ramach Przymierza. Według Pisma świętego, moralne działanie człowieka osiąga swój pełny sens w Przymierzu i przez Przymierze. Pierwsze z „dziesięciu słów” przypomina o uprzedzającej miłości Boga do swego ludu:
Ponieważ człowiek, ponosząc karę za grzech, przeszedł z raju wolności do niewoli tego świata, dlatego też pierwsze zdanie Dekalogu, to znaczy pierwsze słowa przykazań Bożych, mówią o wolności: „Ja jestem Pan, twój Bóg, który 2086 cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli” (Wj 20, 2; Pwt 5, 6).
KKK 2062 Przykazania w sensie ścisłym pojawiają się na drugim miejscu; wyrażają one konsekwencje przynależności do Boga, która została ustanowiona przez Przymierze. Życie moralne jest odpowiedzią na inicjatywę miłości Pana. Jest wyrazem wdzięczności, hołdem składanym Bogu i dziękczynieniem. Jest współdziałaniem z zamysłem, który Bóg przeprowadza w historii.
KKK 2063 O przymierzu i dialogu między Bogiem a człowiekiem świadczy ponadto fakt, że wszystkie zobowiązania są wyrażone w pierwszej osobie („Ja jestem Pan…”) i skierowane do pojedynczej osoby („ty”). We wszystkich przykazaniach Bożych właśnie zaimek osobowy w liczbie pojedynczej wskazuje na adresata. Bóg daje poznać swoją wolę całemu ludowi, a zarazem każdemu z osobna:
(Pan) nakazywał miłość względem Boga i uczył sprawiedliwości w stosunku do bliźniego, by człowiek był sprawiedliwy i godny Boga. Przez Dekalog przygotowywał człowieka do przyjaźni ze sobą i do zgody z bliźnim… Prawdy te trwają niezmiennie również i w naszych czasach, bo przyjście Boga w ciele wypełniło je tylko i rozwinęło, nic w nich nie zmieniając.
2. Balon
WSTĘP
Gdy dziecko uczymy dekalogu, to opowiadamy mu, że np. 4 przykazanie polega na tym, żeby być grzecznym dla rodziców, a przykazanie 6 oznacza, że nie wolno się podglądać, a także, że 3 przykazanie mówi nam, że w niedzielę trzeba być w kościele.
Gdy człowiek dorasta i chce poznać znaczenie dekalogu, dowiaduje się wtedy, że 4 przykazanie mówi także o miłości do Ojczyzny, że nie dotyczy ono tylko małych dzieci, ale także nastolatków i ludzi dorosłych, że np. od dorosłych ludzi domaga się odpowiedzialności za starych i chorych rodziców. Młody człowiek dowiaduje się także, że 6 przykazanie zabrania prostytucji, wolnego seksu, poniżania ciała ludzkiego oraz, że służy przede wszystkim miłości do drugiego człowieka. Poznaje także, że w 3 przykazaniu nie chodzi tylko o chodzenie do kościoła, ale przede wszystkim do wypracowania sobie umiejętności świętowania.
Nie wspomnę już o rozumieniu dekalogu przez ludzi dorosłych, małżonków czy ludzi w podeszłym wieku… Zmienia się ono nie tylko wraz z wiekiem, ale także w miarę dojrzewania życia moralnego i religijnego. Dekalog nabiera także coraz więcej treści wraz z rozwojem naszej cywilizacji, gdyż pojawiają się nowe sprawy domagające się oceny moralnej.
Można zatem porównać rozumienie dekalogu do… balonu, który nabiera objętości w miarę jego nadmuchiwania. Nabierający kształtu balon przyjmuje coraz bardziej imponujące kształty. Powiększa swoją objętość, zgarnia sobą coraz to nowe rejony ludzkiego życia.
Na ten temat dostałem nawet kiedyś pytanie na gadu gadu:
077 M.M. (17:56)
MUSZĘ się dziś spytać bo zapomnę Tak więc, uzgodniliśmy sobie (+/-) że z biegiem czasu, przykazania nabierają… hmhmm… większego zasięgu. Tzn. kiedyś „NIE ZABIJAJ” było nie zabijaniem – dziś jest już inaczej.. „Nie zabijaj nauczycieli” itp… No, OK, zgadzam się z tym w 100%.
Ale np. za 50 lat przykazania mogą zakreślić jeszcze większy krąg nad życiem człowieka. Tak? Więc pod przykazaniem „Nie zabijaj” (akurat na takim przykład daje ciągle ) już mogą nie tylko się kryć takie przesłania jak: nie dręcz rodziców itp.?
Więc czy to już nie będą już jakieś manewry Kościoła? Już takie (przepraszam za określenie) kombinowanie? Co sprawi już lekkie krępowanie człowieka.. Ciekawe czy udało mi się przekazać to co chciałem.. No ale trudno, lepiej nie umiałem.
Co więcej – nawet nie widać, żeby się zbliżał do kresu swojej pojemności, nie widać, żeby groziło mu pęknięcie…
AKTYWIZACJA
Praca na forum. Metoda – dyskusja. Zadanie jest następujące: poszukujemy odpowiedzi na pytanie: kto lub co decyduje o tym, co wchodzi w objętość balonu ? dekalogu?
Czas na dyskusję.
PYTANIA DO DYSKUSJI
- Jak reaguje człowiek na nowe sprawy podpadające pod dekalog?
- Trudno jest zgodzić się na regulacje?
- Jak reaguje nasze sumienie?
- Na czym polega wychowanie sumienia do rozpoznawania prawdy i dobra?
PUENTA
Człowiek się rozwija. Wraz z rozwojem na różnych poziomach (racjonalnym, emocjonalnym, społecznym…) powinien iść rozwój sumienia – rozumnego spojrzenia na życie i oceny uczynków. Bez tego harmonijnego rozwoju może przyjść rozdźwięk…
3. Ewolucja prawa
WSTĘP
KKK 1962 Stare Prawo stanowi pierwszy etap prawa objawionego. Jego przepisy moralne streszczają się w dziesięciu przykazaniach. Przykazania Dekalogu ustalają podstawy powołania człowieka, stworzonego na obraz Boży; zakazują tego, co sprzeciwia się miłości Boga i bliźniego, a nakazują to, co jest dla niej istotne. Dekalog jest światłem danym sumieniu każdego człowieka, by objawić mu powołanie i drogi Boże oraz chronić go przed złem.
KKK 1963 Według tradycji chrześcijańskiej, Prawo święte, duchowe i dobre jest jeszcze niedoskonałe. Jak wychowawca pokazuje ono, co należy czynić, ale samo z siebie nie daje mocy, łaski Ducha, aby je wypełnić.
AKTYWIZACJA
Praca w grupach. Formularz – drogowskaz. Zadanie: poszukujemy odpowiedzi na pytania: w którym kierunku prawo powinno się rozwijać? Na razie stare prawo wskazuje tylko to, czego nie powinniśmy robić i nakazuje to, co jest dobre. W którą stronę powinno się rozwijać prawo i jego rozumienie? Odpowiedzi ukazujemy pod postacią narysowanego drogowego drogowskazu ? odpowiedzi wpisujemy hasłami w jego strzałki.
Czas na wykonanie zadania. Prezentacja na forum. Czas na dyskusję.
PYTANIA DO DYSKUSJI
- Wszystko jedno, w którym kierunku idzie nasze życia?
- Kierunki się zmieniają w życiu?
- Jak ogarnąć „prawo pożądania”?
- Dekalog – prawo miłości?
PUENTA
- KKK 1963 (dokończenie) Z powodu grzechu, którego nie może usunąć, pozostaje ono prawem niewoli. Według św. Pawła, jego zadaniem jest oskarżanie i ukazywanie grzechu, który tworzy „prawo pożądania” w sercu człowieka.
- Prawo pozostaje jednak pierwszym etapem na drodze do Królestwa. Przygotowuje ono i uzdalnia naród wybrany i każdego chrześcijanina do nawrócenia i do wiary w Boga Zbawiciela. Przekazuje nauczanie, które trwa wiecznie jako słowo Boże.
- KKK 1972 Nowe Prawo jest nazywane prawem miłości, ponieważ pobudza do działania bardziej z miłości, którą wlewa Duch Święty, niż z bojaźni.
- Jest nazywane prawem łaski, ponieważ udziela mocy łaski do działania za pośrednictwem wiary i sakramentów, oraz prawem wolności, ponieważ wyzwala nas od obrzędowych i prawnych przepisów Starego Prawa, skłania do spontanicznego działania pod wpływem miłości, a w końcu pozwala nam przejść ze stanu niewolnika, który „nie wie, co czyni Pan jego”, do stanu przyjaciela Chrystusa, „albowiem oznajmiłem wam wszystko, co usłyszałem od Ojca mego” (J 15,15), lub też do stanu syna ? dziedzica.