Nie kradnij
1. Czy złodziej może być dobrym człowiekiem?
WSTĘP
Powszechna jest aprobata przykazania „Nie kradnij” we wszystkich kulturach i religiach świata. Jest owocem akceptowania prawa własności, a prawo to wiąże się z poszanowaniem związku łączącego osobistą pracę i wysiłek z nabyciem poprzez nie prawa własności określonych dóbr.
KKK 2401: Siódme przykazanie zabrania zabierania lub zatrzymywania niesłusznie doba bliźniego i wyrządzania bliźniemu krzywdy w jakikolwiek sposób dotyczącej jego dóbr. Nakazuje sprawiedliwość i miłość w zarządzaniu dobrami materialnymi i owocami pracy ludzkiej.
AKTYWIZACJA
Praca w grupach z przypadkiem złodzieja na sądzie ostatecznym. Metoda – formularz. Czas na wykonanie zadania. Prezentacja na forum. Czas na dyskusję.
PYTANIA DO DYSKUSJI
- Czy złodziej może być dobrym człowiekiem?
- Czy jego dobroć może od czegoś zależeć?
- Czy zło może być dobre? Zły czyn – dobrym?
- Kiedy kradzież jest w porządku?
- Jaka kradzież najbardziej boli?
PUENTA
W filmach podziwiamy spryt, inteligencję złodziei. Zawsze są to jednak złodzieje, którzy dobierają się do nie swojej własności. Zawsze jest to zło, choć w pewnych określonych przypadkach wina moralna za dokonany czyn może być zmniejszona okolicznościami – casus Janosika. Prawo własności nie ma własności bezwzględnej i nie powinno być absolutyzowane.
Człowiek wobec Boga jest jedynie depozytariuszem posiadanych dóbr materialnych i powinien się nimi dzielić, gdy wymaga tego sprawiedliwość społeczna i miłosierdzie.
Siódme przykazanie zabrania kradzieży – przywłaszczeniu sobie dobra drugiego człowieka wbrew racjonalnej woli właściciela (KKK 2408). Wszelkiego rodzaju przywłaszczanie i zatrzymywanie niesłusznie dobra drugiego człowieka, nawet jeśli nie sprzeciwia się przepisom prawa cywilnego, sprzeciwia się siódmemu przykazaniu.
Dotyczy to: umyślnego zatrzymywania rzeczy pożyczonych lub przedmiotów znalezionych, oszustwa w handlu, wypłacania niesprawiedliwych wynagrodzeń, podwyższania ceny wykorzystującego niewiedzę lub potrzebę drugiego człowieka.
Niegodziwa moralnie jest spekulacja (sztuczne podwyższanie ceny ze szkodą dla drugiego człowieka), korupcja (wpływanie na zmianę postępowania ludzi podejmujących decyzje), źle wykonywane prace, przestępstwa podatkowe, fałszowanie czeków i rachunków, nadmierne wydatki, marnotrawstwo.
2. Wyrafinowane formy kradzieży
WSTĘP
Istnieją pewne osobne i specjalne formy kradzieży, o których mniej się mówi (te sprawy łączą się z innymi przykazaniami – przypomnieć obraz PUZZLI… jedne przykazania treściowo są powiązane z innymi).
AKTYWIZACJA
Praca w grupach. Metoda – prasowe puzzle. Zadanie: uczniowie z fragmentów gazet wyklejają kolaże na zadany temat, prowadzący podaje tematy: grzech i odejście od Boga, plotka, niszczenie zdrowia drugiemu człowiekowi, zgorszenie, odebranie radości. Następuje prezentacja prac, uczniowie nie zdradzają tematów, inni wyrażają swoje wrażenia na temat oglądanych prac.
PUENTA
Wyrafinowane formy okradzenia drugiego człowieka, to:
– przez podpuszczenie do grzechu można okraść człowieka z jedności i przyjaźni z Bogiem – to złodziejstwo podwójne: nie można zwrócić tego, co się ukradło…
– człowiekowi można ukraść dobre imię przez kłamliwe pomówienie, oszczerstwo,
– okradanie człowieka z jego własnego rozwoju przez ogłupianie,
– można drugiemu zniszczyć zdrowie,
– można odebrać drugiemu radość, najczęściej poprzez zawiść i zazdrość, wystarczy czasem parę słów, aby zgasić radość…
– zgorszenie: forma kradzieży, kiedy drugi człowiek staje się gorszy niż był, to jest odebranie pewnych wartości: wiary w dobro, w drugiego człowieka, w miłość, we własne siły; jest to złodziejstwo bezinteresowne – spełniane w samej tylko intencji niszczenia dobra i szerzenia zła,
3. Świat zwierząt
WSTĘP
Siódme przykazanie domaga się poszanowania integralności stworzenia. Zwierzęta, rośliny i byty nieożywione, są z natury przeznaczone dla dobra wspólnego ludzkości w przeszłości, obecnie i w przyszłości.
Korzystanie z bogactw naturalnych, roślinnych i zwierzęcych świata nie może być oderwane od poszanowania wymagań moralnych (KKK 2415).
AKTYWIZACJA
Małe karteczki z bloczku: uczniowie piszą nazwę zwierzęcia, które najlepiej oddaje ich naturę, określają również dlaczego tak napisali. Np.: jestem jak pies, bo pies jest wierny… Czas na wykonanie zadania. Czas na prezentację na forum (dla chętnych). Czas na dyskusję.
PYTANIA DO DYSKUSJI
- Czy jesteśmy podobni do zwierząt?
- Które cechy najbardziej lubimy?
- Co w zwierzętach najbardziej cenimy?
- Miejsce zwierząt w nauczaniu kościoła – jakie?
PUENTA
Przykazanie to dotyczy również zwierząt!!!
KKK 2418: Sprzeczne z godnością ludzką jest niepotrzebne zadawanie cierpień zwierzętom lub ich zabijanie. Równie niegodziwe jest wydawanie na nie pieniędzy, które mogłyby w pierwszej kolejności ulżyć ludzkiej biedzie. Można kochać zwierzęta; nie powinny one jednak być przedmiotem uczuć należnych jedynie osobom.
św. Jan Chryzostom: „Niedopuszczanie ubogich do udziału w swych własnych dobrach oznacza kradzież i odbieranie życia. Nie nasze są dobra, które posiadamy – należą one do ubogich”.
ANEKS
Uczynki miłosierdzia – dzieła miłości, przez które przychodzimy z pomocą naszemu bliźniemu w potrzebach jego ciała i duszy:
– co do duszy: pouczać, radzić, pocieszać, umacniać, przebaczać i krzywdy cierpliwie znosić,
– co do ciała: głodnych nakarmić, bezdomnym dać dach nad głową, nagich przyodziać, chorych i więźniów nawiedzać, umarłych grzebać.