Przywrócić blask
Scenariusz jest przeznaczony na zajęcia z młodzieżą gimnazjalną lub ponadgimnazjalną. Czas trwania: 60-90 min. Pomoce dydaktyczne: papierowa taśma klejąca (lakiernicza), przybory do pisania i kolorowania – kredki, pisaki, farby, pędzle, pojemniki na wodę, duże arkusze szarego papieru, nożyczki, stare gazety, klej biurowy.
1. Niekonsekwencja
WSTĘP
Przywitaj uczestników spotkania. Zadbaj o miłą i twórczą atmosferę. Można zaproponować na „rozgrzewkę” jakieś proste ćwiczenie integracyjne, jak choćby dokończenie jakiegoś prostego zdania, np. „Mam na imię… i moim marzeniem jest…”
Rozpoczynając spotkanie przekaż poniższe treści zawarte w adhortacji papieskiej:
EE, 74: Kościoły partykularne kontynentu wzmogą swe wysiłki w zakresie duszpasterstwa sakramentów, tak aby wierni mogli poznać ich głęboką prawdę. Ojcowie synodalni zwrócili uwagę na tę konieczność, aby stawić czoło dwóm niebezpieczeństwom: z jednej strony wydaje się, że pewne środowiska kościelne zagubiły pierwotny sens Sakramentów i mogą spłycać sprawowane misteria; z drugiej wielu ochrzczonych, zgodnie ze zwyczajem i tradycją, nadal przyjmuje sakramenty w znaczących momentach życia, nie postępuje jednak zgodnie ze wskazaniami Kościoła.
AKTYWIZACJA
Podziel uczestników na kilkuosobowe grupy. Wprowadź do pracy w grupach i przedstaw zadanie do wykonania: Zatracenie sensu sakramentów oraz niekonsekwencja w sakramentalnym życiu można porównać do powolnego zarastania przez pajeczynę, kurz i brud swoistych „kanałów łaski”. Zadanie do wykonania dla każdej z grup jest następujące: poszukujemy odpowiedzi na pytanie: jakie „pajęczyny” zarastają sens i życie wg sakramentów? Wykonujemy rysunek pajęczyny i hasłami nazywamy jej poszczególne elementy wymienionymi przez nas odpowiedziami. Określ czas potrzebny na wykonanie ćwiczenia oraz rozdaj przybory do pisania.
Prezentacja na forum. Odczytanie wypisanych haseł przez uczestników. Pajęczyny warto umieścić na większym arkuszu papieru w celu prezentacji – będą nam towarzyszyły do końca spotkania. Czas na dyskusję i wymianę poglądów.
PUENTA
Podsumowując pierwszą część spotkania przekaż poniższe treści:
EE, 74. Bardzo wiele uwagi należy poświęcić sprawowaniu sakramentów jako czynności Chrystusa i Kościoła, mających na celu oddawanie czci Bogu, uświęcenie ludzi i budowanie kościelnej wspólnoty. Skoro uznajemy, że sam Chrystus działa w nich przez Ducha Świętego, sakramenty należy sprawować z najwyższą troską, zabiegając o stworzenie odpowiednich warunków.
2. Eucharystia
WSTĘP
Przechodząc do drugiej części spotkania przekaż poniższe treści:
EE, 75. Eucharystia, najwyższy dar Chrystusa dla Kościoła, uobecnia w sposób sakramentalny ofiarę złożoną przez Chrystusa dla naszego zbawienia: „w najświętszej Eucharystii zawiera się bowiem całe dobro duchowe Kościoła, to znaczy sam Chrystus, nasza Pascha”. Z tego „źródła i zarazem szczytu całego życia chrześcijańskiego” Kościół pielgrzymujący czerpie wszelką nadzieję. Eucharystia bowiem „daje (…) impuls i pozwala nam z żywą nadzieją spełniać nasze codzienne zadania i obowiązki”.
AKTYWIZACJA
Praca w poprzednio utworzonych grupach. Metoda – monstrancja. Przedstaw zadanie do wykonania: Zadanie jest następujące: poszukujemy odpowiedzi na pytanie: jakie „impulsy” możemy czerpać z Eucharystii? Następnie wpisujemy je w postaci promieni wychodzących z monstrancji, okalających Hostię. Określ czas potrzebny na wykonanie ćwiczenia, zachęć do barwnego i fantazyjnego wykonania monstrancji.
Prezentacja na forum – galeria ilustracji. Przedstawiciele grup odczytują hasła na forum ogólnym. Czas na dyskusję i wymianę poglądów.
PUENTA
Podsumowując kolejną część spotkania przekaż poniższe treści:
EE, 75: Wszyscy jesteśmy wezwani, by wyznawać wiarę w Eucharystię, „zadatek przyszłej chwały”, w przekonaniu, że komunia z Chrystusem, którą przeżywamy jako pielgrzymi w doczesności, daje nam przedsmak ostatecznego spotkania w dniu, w którym „będziemy do Niego podobni, bo ujrzymy Go takim, jakim jest” (1 J 3,2). Eucharystia jest „doczesnym przedsmakiem wieczności”, jest Boską obecnością i komunią z nią; jako pamiątka Paschy Chrystusa z samej swej natury wnosi w ludzkie dzieje łaskę. Otwiera na Bożą przyszłość; będąc komunią z Chrystusem, z Jego ciałem i krwią, jest uczestnictwem w życiu wiecznym Boga.
3. Pojednanie
WSTĘP
Zapraszając do kolejnej części spotkania przekaż poniższe treści:
EE, 76: Wraz z Eucharystią również sakrament Pojednania winien w zasadniczy sposób pomagać w odzyskiwaniu nadziei: „osobiste doświadczanie Bożego przebaczenia jest bowiem dla każdego z nas istotnym fundamentem wszelkiej nadziei na przyszłość”.
AKTYWIZACJA
Praca w grupach – można zmienić ich skład, to dobrze wpływa na twórczą atmosferę i nowe pomysły. Przedstaw zadanie do wykonania: Metodą naszej pracy będzie praca z tekstem przypowieści o synu marnotrawnym. Zadanie jest następujące: wczytujemy się w tekst przypowieści o synu marnotrawnym. Przez analogię poszukujemy w nim odpowiedników 5 warunków dobrej spowiedzi. Prezentacja na forum – jeden z uczestników odczytuje głośno skojarzenia podane przez członków grupy.
PUENTA
Puentując kolejną część spotkania przekaż poniższe treści:
EE, 76: Wielu ludzi ogarnia dziś rezygnacja, ponieważ nie potrafią uznać się za grzeszników i szukać przebaczenia – niezdolność ta, wynika często z poczucia osamotnienia tych, którzy żyjąc jakby Bóg nie istniał, nie mają kogo prosić o przebaczenie. Natomiast ten, kto uznaje się za grzesznika i zawierza się miłosierdziu Ojca niebieskiego, doświadcza radości prawdziwego wyzwolenia i może żyć dalej, nie zamykając się we własnej nędzy. Otrzymuje w ten sposób łaskę nowego początku i odnajduje motywy nadziei.
Jest zatem konieczne, aby w Kościele w Europie sakrament Pojednania się odrodził. Trzeba jednak przypomnieć, że formą tego sakramentu jest osobiste wyznanie grzechów, po którym następuje indywidualne rozgrzeszenie. To spotkanie między penitentem i kapłanem należy ułatwić w każdej formie dopuszczalnej przez ryt sakramentu. Wobec powszechnego zaniku poczucia grzechu i szerzenia się mentalności nacechowanej relatywizmem i subiektywizmem moralnym trzeba zadbać w każdej wspólnocie chrześcijańskiej o poważne formowanie sumień. Ojcowie synodalni podkreślili z naciskiem, że konieczne jest wyraźne uznanie prawdy grzechu osobistego i uzyskanie osobistego przebaczenia Bożego poprzez posługę kapłana. Rozgrzeszenia zbiorowe nie są alternatywnym sposobem udzielania sakramentu Pojednania.
Zwracam się do księży spowiedników z wezwaniem, by z wielkoduszną gotowością słuchali spowiedzi i sami dawali przykład innym, przystępując regularnie do sakramentu Pokuty. Zalecam im, by stale pogłębiali swą wiedzę w dziedzinie teologii moralnej, by móc kompetentnie rozwiązywać problemy, jakie pojawiły się ostatnio w zakresie moralności osobistej i społecznej. Ponadto winni zwracać baczną uwagę na konkretne warunki życia wiernych i prowadzić ich cierpliwie do uznania wymogów chrześcijańskiego prawa moralnego, pomagając im przeżywać ten sakrament jako radosne spotkanie z miłosierdziem Ojca niebieskiego.
4. Modlitwa i życie
WSTĘP
Wprowadzając uczestników w następny punkt spotkania przekaż poniższe treści:
EE, 78: . Nigdy nie można zaniedbywać modlitwy osobistej, która dla chrześcijanina jest równie ważna jak oddychanie.
AKTYWIZACJA
Praca na forum ogólnym. Metoda – dyskusja. Poszukujemy odpowiedzi na pytanie, którego treść nawiązuje do powyższego cytatu: co „dusi” człowieka, gdy brakuje modlitwy? Dzielimy się naszymi spostrzeżeniami na temat modlitwy i konsekwencji jej braku w życiu człowieka.
PUENTA
Podsumowując kolejną część spotkania przekaż poniższe treści:
EE, 78. Trzeba zachęcać do kultywowania również innych form modlitwy wspólnotowej1 – obok uczestniczenia w Eucharystii – pomagając w odkrywaniu więzi łączącej je z modlitwą liturgiczną. W sposób szczególny – podtrzymując tradycję Kościoła łacińskiego – należy promować różne postacie kultu eucharystycznego poza Mszą: adorację indywidualną, wystawienie i procesję, które należy pojmować jako wyraz wiary w trwałą, rzeczywistą obecność Pana Jezusa w sakramencie ołtarza. Należy zabiegać o to, by ten sam związek z tajemnicą Eucharystii był dostrzegany w odmawianiu indywidualnym bądź wspólnotowym Liturgii godzin, której szczególną wartość, również dla wiernych świeckich, przypomniał II Sobór Watykański1. Rodziny trzeba zachęcać do wspólnej modlitwy, co pozwoli im patrzeć w świetle Ewangelii na całe życie małżeńskie i rodzinne. W ten sposób modlitwa i słuchanie Słowa Bożego stworzą liturgię domową, która wyznaczać będzie rytm życia rodzinnego1.
Każda forma modlitwy wspólnotowej opiera się na modlitwie indywidualnej. Między człowiekiem a Bogiem nawiązuje się dialog prawdy, który wyraża się w uwielbieniu, dziękczynieniu, błaganiu kierowanym do Ojca przez Jezusa Chrystusa w Duchu Świętym. Nigdy nie można zaniedbywać modlitwy osobistej, która dla chrześcijanina jest równie ważna jak oddychanie. Należy również uczyć odkrywania więzi łączącej ją z modlitwą liturgiczną.
Szczególną uwagę winno się też poświęcić pobożności ludowej. Szeroko rozpowszechniona w różnych regionach Europy w takich formach, jak bractwa, pielgrzymki i procesje w licznych sanktuariach, wzbogaca ona rok liturgiczny, przyczyniając się do powstawania zwyczajów i obrzędów rodzinnych oraz społecznych. Wszystkie te formy trzeba uwzględnić w duszpasterstwie, propagując je i odnawiając, aby rozwinąć w nich to, co jest przejawem autentycznej mądrości Ludu Bożego. Wyraża się ona z pewnością w Różańcu świętym. W roku poświęconym tej modlitwie pragnę raz jeszcze zachęcić do jej odmawiania, bo „kiedy odkrywa się pełne znaczenie różańca, prowadzi on do samego serca życia chrześcijańskiego i daje powszednią a owocną sposobność duchową i pedagogiczną do osobistej kontemplacji, formacji Ludu Bożego i nowej ewangelizacji”.
W dziedzinie pobożności ludowej należy nieustannie czuwać nad dwuznacznymi aspektami pewnych jej form, strzegąc je od pokusy sekularyzmu, konsumpcjonizmu, bądź popadnięcia w przesądy, by wyrażały się w sposób dojrzały i autentyczny. Trzeba oddziaływać pedagogicznie, wyjaśniając, że pobożność ta musi być przeżywana w harmonii z liturgią i w powiązaniu z sakramentami.
Nie można zapominać, że „rozumna służba przyjemna Bogu” (por. Rz 12,1) urzeczywistnia się przede wszystkim w codziennej egzystencji, przeżywanej w miłości wyrażającej się poprzez dobrowolny i wielkoduszny dar z siebie, nawet w chwilach pozornej bezsilności. Dzięki temu życie opromienia nadzieja niezłomna, bo opierająca się na pewności mocy Bożej i zwycięstwa Chrystusa; jest to życie pełne Bożej pociechy, którą z kolei mamy dzielić się z osobami spotykanymi na naszej drodze (por. 2 Kor 1,4).
5. Dzień Pański
WSTĘP
Przechodząc do ostatniej części spotkania przekaż poniższe treści:
EE, 81. Momentem paradygmatycznym i bardzo znaczącym dla głoszenia Ewangelii nadziei jest dzień Pański.
Współczesne warunki życia nie sprzyjają pełnemu przeżywaniu przez chrześcijan niedzieli jako dnia spotkania z Panem. Nierzadko zdarza się, że jest ona traktowana wyłącznie jako „zakończenie tygodnia”, czas zwykłej rozrywki. Potrzebne są zatem wyraźne inicjatywy duszpasterskie na płaszczyźnie wychowawczej, duchowej i społecznej, pomagające przeżywać ją zgodnie z jej prawdziwym sensem.
AKTYWIZACJA
Podziel uczestników na nowe grupy. Przedstaw zadanie do wykonania: Wchodzimy w rolę pracowników biura podróży i wymyślamy nowy projekt – nową propozycję dla turystów pod nazwą „Przeżyj niedzielę z sensem”. Jakie będą nasze propozycje? Jaki plan dnia moglibyśmy zaproponować pod tym hasłem? Określ czas na wykonanie ćwiczenia, rozdaj przybory do pisania, ewentualnie można to ćwiczenie wykonać za pomocą ciekawszych pomysłów – jak np. złożenie ulotki na ten temat, wspomnienia z udziału w tym programie itp.
PUENTA
Podsumowując ostatnią część spotkania przekaż poniższe treści:
EE, 82. Ponawiam zatem wezwanie, by odnaleźć najgłębsze znaczenie dnia Pańskiego: należy go święcić udziałem w Eucharystii oraz odpoczynkiem w atmosferze chrześcijańskiej radości i braterstwa. Niech będzie obchodzony jako centrum całego kultu, nieustanna zapowiedź życia bez końca, która umacnia nadzieję i dodaje otuchy w drodze. Nie obawiajmy się zatem bronić go przed wszelkimi atakami i dokładać starań, aby w organizacji pracy był on postrzegany jako dzień dla człowieka, z pożytkiem dla całego społeczeństwa. Bowiem gdy niedziela zostaje pozbawiona swojego pierwotnego znaczenia i nie można przeznaczyć jej na modlitwę, odpoczynek, komunię i radość, dochodzi do tego, że „horyzont człowieka staje się tak ciasny, że nie pozwala mu dojrzeć «nieba». Nawet odświętnie ubrany, nie potrafi już «świętować»”. A bez wymiaru świętowania nadzieja nie miałaby gdzie mieszkać.