Jestem

Grupa docelowa: Studenci Rodzaj nauki: Katecheza Tagi: Bóg, Browary wiary, Jestem, Objawienie, Wierzę

PDF Druk

1. Mówienie Boga

WSTĘP

W Księdze Rodzaju możemy znaleźć następującą opowieść:

Rdz 3,1-12: Gdy Mojżesz pasał owce swego teścia, Jetry, kapłana Madianitów, zaprowadził [pewnego razu] owce w głąb pustyni i przyszedł do góry Bożej Horeb. Wtedy ukazał mu się Anioł Pański w płomieniu ognia, ze środka krzewu. [Mojżesz] widział, jak krzew płonął ogniem, a nie spłonął od niego.Wtedy Mojżesz powiedział do siebie: «Podejdę, żeby się przyjrzeć temu niezwykłemu zjawisku. Dlaczego krzew się nie spala?» Gdy zaś Pan ujrzał, że [Mojżesz] podchodził, żeby się przyjrzeć, zawołał <Bóg do> niego ze środka krzewu: «Mojżeszu, Mojżeszu!» On zaś odpowiedział: «Oto jestem». Rzekł mu [Bóg]: «Nie zbliżaj się tu! Zdejm sandały z nóg, gdyż miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą». Powiedział jeszcze Pan: «Jestem Bogiem ojca twego, Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba». Mojżesz zasłonił twarz, bał się bowiem zwrócić oczy na Boga.

Pan mówił: «Dosyć napatrzyłem się na udrękę ludu mego w Egipcie i nasłuchałem się narzekań jego na ciemięzców, znam więc jego uciemiężenie. Zstąpiłem, aby go wyrwać z ręki Egiptu i wyprowadzić z tej ziemi do ziemi żyznej i przestronnej, do ziemi, która opływa w mleko i miód, na miejsce Kananejczyka, Chetyty, Amoryty, Peryzzyty, Chiwwity i Jebusyty. Teraz oto doszło wołanie Izraelitów do Mnie, bo też naocznie przekonałem się o cierpieniach, jakie im zadają Egipcjanie. Idź przeto teraz, oto posyłam cię do faraona, i wyprowadź mój lud, Izraelitów, z Egiptu». A Mojżesz odrzekł Bogu: «Kimże jestem, bym miał iść do faraona i wyprowadzić Izraelitów z Egiptu?» A On powiedział: «Ja będę z tobą. Znakiem zaś dla ciebie, że Ja cię posłałem, będzie to, że po wyprowadzeniu tego ludu z Egiptu oddacie cześć Bogu na tej górze».

Mojżesz zaś rzekł Bogu: «Oto pójdę do Izraelitów i powiem im: Bóg ojców naszych posłał mię do was. Lecz gdy oni mnie zapytają, jakie jest Jego imię, to cóż im mam powiedzieć?»

Oczywiście w tym momencie Bóg odpowiedział Mojżeszowi. Ale my wykorzystajmy naszą wyobraźnię i spróbujmy przerobić tę scenę na bliższą naszym czasom.

AKTYWIZACJA

Praca indywidualna. Metoda – wizytówka. Pomoce – kolorowe kartoniki oraz przybory do pisania. Zadanie jest następujące: wykonujemy wizytówkę Pana Boga, którą mógłby wtedy wręczyć Mojżeszowi. Prezentacja na forum. Czas na dyskusję.

PUENTA

Rdz 3,14-15: Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was». Mówił dalej Bóg do Mojżesza: «Tak powiesz Izraelitom: „JESTEM, Bóg ojców waszych, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba posłał mnie do was. To jest imię moje na wieki i to jest moje zawołanie na najdalsze pokolenia.

KKK 203 Bóg objawił się Izraelowi, swemu ludowi, pozwalając mu poznać swoje imię. Imię wyraża istotę, tożsamość osoby i sens jej życia. Bóg ma imię; nie jest jakąś anonimową siłą.

Ujawnić swoje imię oznacza pozwolić, by inni mogli nas poznać, w jakiś sposób ujawnić siebie, stając się dostępnym, możliwym do głębszego poznania i do bycia wzywanym po imieniu.

KKK 204 Bóg objawiał się swemu ludowi stopniowo i pod różnymi imionami, ale objawienie imienia Bożego dane Mojżeszowi w teofanii płonącego krzewu, na początku Wyjścia z Egiptu i Przymierza na Synaju, okazało się objawieniem podstawowym dla Starego i Nowego Przymierza.

KKK 205 Bóg przywołuje Mojżesza z krzewu, który płonął, ale się nie spalał. Bóg mówi do Mojżesza: „JESTEM Bogiem ojca twego, Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba” (Wj 3, 6). Bóg jest Bogiem ojców; Tym, który wzywał i prowadził patriarchów w ich wędrówkach.

Jest Bogiem wiernym i współczującym, który pamięta o nich i o swoich obietnicach; przychodzi, by wyzwolić ich potomków z niewoli. Jest Bogiem, który ponad czasem i przestrzenią może i chce to urzeczywistnić oraz posłuży się swoją wszechmocą w spełnieniu tego zamysłu.

KKK 206 Objawiając swoje tajemnicze imię JAHWE (JHWH), „Ja Jestem Tym, Który Jest”, „Ja Jestem Tym, Który Jestem” lub „Ja Jestem, Który Jestem”, Bóg mówi, kim jest i jakim imieniem należy Go wzywać. To imię Boże jest tajemnicze, tak jak Bóg jest tajemnicą.

Jest ono imieniem objawionym, a zarazem w pewnej mierze uchyleniem się od ujawnienia imienia, i właśnie przez to wyraża ono najlepiej, kim jest Bóg, który nieskończenie przekracza to wszystko, co możemy zrozumieć lub powiedzieć o Nim; jest On „Bogiem ukrytym” (Iz 45, 15). Jego imię jest niewymowne, a zarazem jest On Bogiem, który staje się bliski ludziom.

KKK 207 Objawiając swoje imię, Bóg objawia równocześnie swoją wierność, która nie ma ani początku, ani końca, obejmuje zarówno przeszłość („Jestem Bogiem ojca twego”, Wj 3, 6), jak i przyszłość („Ja będę z tobą”, Wj 3,12). Bóg, który objawia swoje imię jako „Ja Jestem”, objawia się jako Bóg, który jest zawsze przy swoim ludzie, aby go zbawić.

KKK 208 Wobec przyciągającej i tajemniczej obecności Boga człowiek odkrywa swoją małość. Wobec płonącego krzewu Mojżesz zdejmuje sandały i zasłania twarz w obliczu Świętości Bożej.

Wobec chwały trzykroć świętego Boga Izajasz woła: „Biada mi! Jestem zgubiony! Wszak jestem mężem o nieczystych wargach” (Iz 6, 5).

Wobec Boskich znaków, które wypełnia Jezus, Piotr mówi: „Odejdź ode mnie, Panie, bo jestem człowiek grzeszny” (Łk 5, 8).

Ponieważ jednak Bóg jest święty, może przebaczyć człowiekowi, który uznaje przed Nim, że jest grzesznikiem: „Nie chcę, aby wybuchnął płomień mego gniewu… albowiem Bogiem jestem, nie człowiekiem; pośrodku ciebie jestem Ja – Święty” (Oz 11, 9).

Podobnie powie Jan Apostoł: „Uspokoimy przed Nim nasze serce. A jeśli nasze serce oskarża nas, to przecież Bóg jest większy od naszego serca i zna wszystko” (1 J 3, 19-20).

KKK 209 Przez szacunek dla świętości Boga naród izraelski nie wypowiada imienia Boga. W czasie czytania Pisma świętego imię objawione jest zastępowane Boskim tytułem „Pan” (Adonai, po grecku Kyrios). Ten tytuł będzie wyrażał także Boskość Jezusa: „Jezus jest Panem”.

KKK 210 Po grzechu Izraela, który odwrócił się od Boga, by czcić złotego cielca Bóg wysłuchuje wstawiennictwa Mojżesza i zgadza się iść pośród niewiernego ludu, okazując w ten sposób swoją miłość. Gdy Mojżesz prosi, by mógł zobaczyć Jego chwałę, Bóg odpowiada: „Ja ukażę ci mój majestat i ogłoszę przed tobą imię Pana (JHWH)” (Wj 33, 18-19). Pan przechodzi przed Mojżeszem i mówi: „Jahwe, Jahwe (JHWH, JHWH), Bóg miłosierny i litościwy, cierpliwy, bogaty w łaskę i wierność” (Wj 34, 5-6). Mojżesz wyznaje wówczas, że Pan jest Bogiem, który przebacza.

KKK 211 Imię Boże „Ja Jestem” lub „On Jest” wyraża wierność Boga, który mimo niewierności ludzkiego grzechu i kary, na jaką człowiek zasługuje, zachowuje „swą łaskę w tysiączne pokolenie” (Wj 34, 7).

Bóg objawia, że jest „bogaty w miłosierdzie” (Ef 2, 4), aż do dania swojego jedynego Syna.

Jezus, oddając swoje życie, by wyzwolić nas z grzechu, objawi, że On sam nosi imię Boże: „Gdy wywyższycie Syna Człowieczego, wtedy poznacie, że JA JESTEM” (J 8, 28).

2. Milczenie Boga

WSTĘP

Mojżesz miał szczęście. Bóg pierwszy wyszedł mu na spotkanie. Odezwał się do Niego. Dał mu wyraźny znak i swojego istnienia, i swojego działania. Nieczęsto jednak zdajemy sobie sprawę z tego daru… Życiu religijnemu zdecydowanej większości ludzi towarzyszy milczenie ze strony potężnego, dobrego i kochającego Boga.

A milczenie to bywa bardzo poważnym problemem. Można je trochę porównać do chmury, która przypływa na niebie i przesłania słońce, którego promieniami tak bardzo cieszył się człowiek. Ciśnienie spada wtedy gwałtownie i człowiek po prostu źle się czuje. doskonale porównać to można do kryzysu wiary… Kiedy nie ma szans na poprawę pogody, na wiatr, wtedy szarość i ponurość ogarniająca świat wkrada się także zwątpieniem w serce człowieka.

AKTYWIZACJA

Praca indywidualna. Formularz – słońce i chmura. Zadanie jest następujące: rysujemy niebo, na którym słońce przesłonięte jest przez wielką, ciemną chmurę. W jej polu wpisujemy odpowiedź na pytanie: skoro Bóg decyduje się na milczenie – jakby zasłania słońce swojej świętej obecności chmurą ciszy – co robić, kiedy milczenie Boga zaczyna człowiekowi mocno doskwierać? Prezentacja na forum. Czas na dyskusję.

PUENTA

Co robić, kiedy milczenie Boga zaczyna człowiekowi doskwierać? Otóż co innego powinien wówczas zrobić ten, kto zamknął się przed Bogiem swoimi grzechami, a co innego ktoś, kto znalazł się w nieludzkiej sytuacji stworzonej raczej przez grzechy innych ludzi. Wołania Psalmisty, jakie przytoczyłem na początku, dotyczyły tego drugiego przypadku. Człowiek Boży, któremu ludzka bezbożność stworzyła piekło na ziemi – najstraszliwiej doświadczył tego Chrystus Pan – podejmuje wówczas niezwykle trudny wysiłek zawierzenia siebie Bogu w tym całym złu, jakiego doświadcza. To go ratuje. Bóg daje wówczas swoim przyjaciołom łaskę bezpiecznego przejścia przez ciemną dolinę. Nawet jeżeli człowiek zostanie wówczas fizycznie zmiażdżony – jak to było np. w przypadku męczenników – odchodzi z tego świata jako Boży przyjaciel. To dlatego Chrystus Pan pouczał nas, żeby się nie lękać tych, co mają moc zabić ciało, bo duszy zabić nie mogą (por. Mt 10,28).

Ale milczenie Boga może być również spowodowane moimi grzechami. Jeśli zaczyna mi ono ciążyć, jest to prawdopodobnie znak, że Dobry Pasterz nie zapomniał o zagubionej owieczce. Nie ma wówczas innego sposobu, żeby coś się zmieniło w moich relacjach z Bogiem, tylko po prostu trzeba się nawrócić. Trzeba zerwać z tym wszystkim, co w moim życiu niezgodne z wolą Bożą, i zawierzyć się Bogu tak jak potrafię całkowicie.

Ta konieczność nawrócenia może dotyczyć również katolików skrupulatnie wypełniających praktyki religijne. Bo niestety, w każdym z nas mogą pojawić się chęci, ażeby należeć do Boga i jednocześnie nie musieć zrywać ze swoimi grzechami. Pan Bóg, na szczęście, kocha nas rzetelnie i nie da się wciągnąć w nasze absurdalne próby zbudowania kwadratowego koła. (Jacek Salij OP, Praca nad wiarą, W drodze, Poznań 1999).

3. Bóg jest Prawdą

WSTĘP

KKK 215 „Podstawą Twego słowa jest prawda, i wieczny jest każdy Twój sprawiedliwy wyrok” (Ps 119,160). „O Panie mój, Boże, Tyś Bogiem, Twoje słowa są prawdą” (2 Sm 7, 28); dlatego zawsze spełniają się Boże obietnice.

Bóg jest samą Prawdą, Jego słowa nie mogą mylić. Właśnie dlatego we wszystkim z pełnym zaufaniem można powierzyć się prawdzie i wierności Jego słowa.

AKTYWIZACJA

Praca indywidualna. Formularz – zaufanie.[1] Zadanie jest następujące: poszukujemy odpowiedzi na pytanie: jak na człowieka wpływa zaufanie wobec Boga? Jakim człowiekiem staję się ufając Bogu? Prezentacja na forum. Czas na dyskusję.

PUENTA

Bóg jest samą Prawdą, Jego słowa nie mogą mylić. Właśnie dlatego we wszystkim z pełnym zaufaniem można powierzyć się prawdzie i wierności Jego słowa.

Początkiem grzechu i upadku człowieka było kłamstwo kusiciela, który doprowadził do zwątpienia w słowo Boga, w Jego życzliwość i wierność.

KKK 216 Prawda Boga jest Jego mądrością, która kieruje całym porządkiem stworzenia i rządzenia światem. Tylko Bóg, który stworzył niebo i ziemię, może sam dać prawdziwe poznanie każdej rzeczy stworzonej w jej relacji do Niego.

KKK 217 Bóg jest prawdziwy także wtedy, gdy się objawia: nauka, która pochodzi od Boga, jest nauką prawdy. Pośle On swojego Syna, „aby dać świadectwo prawdzie” (J 18, 37). „Wiemy… że Syn Boży przyszedł i obdarzył nas zdolnością rozumu, abyśmy poznawali Prawdziwego” (1 J 5, 20).

4. Bóg jest Miłością

WSTĘP

W trakcie lektury KKK natknąłem się na zdumiewający, moim zdaniem, punkt. KKK 219 Miłość Boga do Izraela jest porównana do miłości ojca do syna. Ta Boża miłość jest mocniejsza niż miłość matki do dzieci. Bóg miłuje swój lud bardziej niż oblubieniec swoją oblubienicę; miłość ta będzie zwyciężać nawet największe niewierności, aż do udzielenia najcenniejszego daru: „Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał” (J 3, 16).

AKTYWIZACJA

Praca na forum. Dyskusja. Wymieniamy się poglądami na temat treści z KKK.

PUENTA

KKK 218 W ciągu swej historii Izrael mógł odkryć, że Bóg miał tylko jeden powód, aby mu się objawić i wybrać go spośród wszystkich ludów, by był Jego ludem; tym powodem była Jego darmo dana miłość. Dzięki prorokom zrozumiał też Izrael, że Bóg z miłości nie przestał go zbawiać oraz przebaczać mu jego niewierności i grzechów.

KKK 219 Miłość Boga do Izraela jest porównana do miłości ojca do syna. Ta Boża miłość jest mocniejsza niż miłość matki do dzieci. Bóg miłuje swój lud bardziej niż oblubieniec swoją oblubienicę; miłość ta będzie zwyciężać nawet największe niewierności, aż do udzielenia najcenniejszego daru: „Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał” (J 3, 16).

KKK 220 Miłość Boża jest „wieczysta” (Iz 54, 8): „Bo góry mogą ustąpić i pagórki się zachwiać, ale miłość moja nie odstąpi od ciebie” (Iz 54, 10). „Ukochałem cię odwieczną miłością, dlatego też zachowałem dla ciebie łaskawość” (Jr 31, 3).

KKK 221 Święty Jan pójdzie jeszcze dalej, gdy zaświadczy: „Bóg jest miłością” (1 J 4, 8. 16): miłość jest samą istotą Boga. Posyłając w pełni czasów swojego jedynego Syna i Ducha miłości, Bóg objawia swoją najbardziej wewnętrzną tajemnicę: jest wieczną wymianą miłości – Ojcem, Synem i Duchem Świętym, a nas przeznaczył do udziału w tej wymianie.

[1] Wykorzystałem tutaj materiał prasowy. Źródło: POLITYKA nr 22 (2352), 1 czerwca 2002, s.87.