Czy zbawienie jest tylko w Kościele?
1. Pytanie o zbawienie
WSTĘP
Jezus kazał apostołom iść i nauczać wszystkie narody i udzielać im chrztu. W ten sposób człowiek włączony w Chrystusa czerpie z jego mocy, aby osiągnąć więź z Bogiem i dostąpić zbawienia.
CO to takiego jest zbawienie? Przebaczenie grzechów i doświadczenie Bożej przyjaźni i miłości. Wierzymy, że otrzymujemy to przez życie sakramentalne w Kościele. Co zatem z ludźmi, którzy żyli przed Chrystusem? Nie poznali Go, którzy nigdy nie będą w Niego wierzyć, bo nikt im o Nim nie powie, albo w Niego nie uwierzą wyznając wiarę swoich przodków.
Zdumiewa adoracyjna postawa Hindusów, zaskakuje religijność wyznawców Allaha, z trudem możemy znaleźć w Kościele ludzi tak głęboko religijnych. Jest wielu wspaniałych ludzi, niewierzących w Boga, żyjących w zgodzie z własnym sumieniem, czyniących wiele dobra… czy mają być potępieni?
AKTYWIZACJA
Człowiek jest istotą duchową i cielesną. Potrzebuje sił duchowych do życia – wiary, nadziei i miłości, potrzebuje świata materialnego do życia. Jest podobny do rośliny, która z natury i otoczenia czerpie soki odżywcze… Często czerpie je za pomocą KORZENIA. Mam tu kilka rodzajów różnych korzeni.
Metoda – zabawa z wyobraźnią. Zadanie jest następujące: proszę wymyślić kilka dobrych cech człowieka, który byłby podobny do takiego korzenia, który macie na kartce… jakie cechy można mu przypisać?
PUENTA
Kościół, w którym jest zbawienie jest rzeczywistością Bosko – ludzką. Widzialna organizacja nie sięga tak daleko, jak Boża łaska. Zasięg łaski jest dużo większy niż zakres widzialnej struktury Kościoła. Przekracza jego bariery…
Dla ukazania tej prawdy można posłużyć się przykładem wody i rośliny. Bez wody nie ma życia, nie może się bez niego rozwijać. Woda może w przeróżny sposób docierać do rośliny.
Kościół jako instytucja rozprowadza wodę łaski przy pomocy kanałów i wodociągów. Gdziekolwiek jest życie Boże, nawet bez łaski, tam jest Kościół. Zbawienie nie polega tylko na nawiązaniu kontaktu z Bogiem, ale na włączeniu do wielkiej rodziny Bożej. Obojętne, czy roślina żyje przy pomocy wody z konewki czy strumyka… rośnie dzięki wodzie!
Jeśli mówimy, że bez Kościoła nie ma zbawienia, to chcemy powiedzieć, że nie istnieje inna forma życia jak tylko ta w Kościele… Ktokolwiek żyje duchowo, należy do Kościoła…
[Zob. Edward Staniek, Kościół i sakramenty, Wydawnictwo św. Stanisława, Kraków 1995]
2. Kręgi i przynależności do Kościoła
WSTĘP
Należymy do Kościoła, ale w różny sposób… opowiada o tym Konstytucja Dogmatyczna o Kościele Soboru Watykańskiego II.
AKTYWIZACJA
Uczniowie podzieleni na grupy otrzymują teksty KK 14-16, podzielony na 5 części. Metoda – papierek lakmusowy: podkreślenie lub zakreślenie różnych ludzi, wyznawców, o których mowa w tym dokumencie i fragmentów na temat ich przynależności do Kościoła.
Prezentacja metodą karuzeli – podajemy zaznaczone teksty od grupy do grupy.
PUENTA
Modląc się za różnych ludzi prosimy o to, aby rosa łaski dotarła do nich jeszcze przed przyjściem do nich Kościoła, aby odkryli wartość życia Bożego… że należą do Kościoła…
Dziękując Bogu za naszą przynależność do Kościoła możemy korzystać z jego „źródeł” i „wodociągów” – sakramentów świętych.
KRĘGI PRZYNALEŻNOŚCI DO KOŚCIOŁA
KK 14. Sobór święty zwraca się w pierwszym rzędzie do wiernych katolików. Uczy zaś, opierając się na Piśmie świętym i Tradycji, że ten pielgrzymujący Kościół konieczny jest do zbawienia. Chrystus bowiem jest jedynym Pośrednikiem i drogą zbawienia, On, co staje się dla nas obecny w Ciele swoim, którym jest Kościół, On to właśnie podkreślając wyraźnie konieczność wiary i chrztu (por. Mk 16,10, J 3,5) potwierdził równocześnie konieczność Kościoła, do którego ludzie dostają się przez chrzest jak przez bramę. Nie mogliby tedy być zbawieni ludzie, którzy wiedząc, że Kościół założony został przez Boga za pośrednictwem Chrystusa jako konieczny, mimo to nie chcieliby bądź przystąpić do niego, bądź też w nim wytrwać.
Do społeczności Kościoła wcieleni są w pełni ci, co mając Ducha Chrystusowego w całości przyjmują przepisy Kościoła i wszystkie ustanowione w nim środki zbawienia i w jego widzialnym organizmie pozostają w łączności z Chrystusem rządzącym Kościołem przez papieża i biskupów, w łączności mianowicie polegającej na więzach wyznania wiary, sakramentów i zwierzchnictwa kościelnego oraz wspólnoty (communio). Nie dostępuje jednak zbawienia, choćby był wcielony do Kościoła, ten, kto nie trwając w miłości, pozostaje wprawdzie w łonie Kościoła „ciałem”, ale nie „sercem”. Wszyscy zaś synowie Kościoła pamiętać winni o tym, że swój uprzywilejowany stan zawdzięczają nie własnym zasługom, lecz szczególnej łasce Chrystusa, jeśli zaś z łaską tą nie współdziałają myślą, słowem i uczynkiem, nie tylko zbawieni nie będą, ale surowiej jeszcze będą sądzeni.
Katechumeni, którzy za sprawą Ducha Świętego z wyraźnej woli swojej pragną być wcieleni do Kościoła, już dzięki temu pragnieniu są z nim w łączności, toteż Matka – Kościół już jak na swoich rozciąga na nich swą miłość i troskę.
KK 15. Co zaś się tyczy tych ludzi, którzy będąc ochrzczeni noszą zaszczytne imię chrześcijan, ale nie wyznają całej wiary lub nie zachowują jedności wspólnoty (communio) pod zwierzchnictwem Następcy Piotra, to Kościół wie, że jest z nimi związany z licznych powodów. Wielu bowiem jest takich, którzy mają we czci Pismo święte, jako normę wiary i życia, i wykazują szczerą gorliwość religijną, z miłością wierzą w Boga Ojca wszechmogącego i w Chrystusa Syna Bożego, Zbawiciela, naznaczeni są chrztem, dzięki któremu łączą się z Chrystusem, a także uznają i przyjmują inne sakramenty w swoich własnych Kościołach czy wspólnotach kościelnych. Wielu z nich posiada również episkopat, sprawuje Świętą Eucharystię i żywi nabożeństwo do Dziewicy Bogarodzicielki. Dochodzi do tego łączność (communio) w modlitwie i w innych dobrodziejstwach duchowych, a co więcej, prawdziwa jakaś więź w Duchu Świętym, albowiem Duch Święty przez swe łaski i dary wśród nich także działa swą uświęcającą mocą, a niektórym spośród nich dał nawet siłę do przelania krwi. Tak oto we wszystkich uczniach Chrystusowych Duch wzbudza tęsknotę i działanie, aby wszyscy, w sposób ustanowiony przez Chrystusa, w jednej trzodzie i pod jednym Pasterzem zjednoczyli się w pokoju. Aby zaś to osiągnąć, Kościół – Matka modli się ustawicznie i trwa w nadziei i rozwija działalność, a synów swoich zachęca do oczyszczenia się i odnawiania, żeby znamię Chrystusa jeszcze mocniej jaśniało na obliczu Kościoła.
KK 16. Ci wreszcie, którzy jeszcze nie przyjęli Ewangelii, w rozmaity sposób przyporządkowani są do Ludu Bożego. Przede wszystkim więc naród, który pierwszy otrzymał przymierze i obietnice i z którego narodził się Chrystus wedle ciała (por. Rz 9,4-5), lud dzięki wybraniu szczególnie umiłowany ze względu na przodków, albowiem Bóg nie żałuje darów i wezwania (por. Rz 11,28-29). Ale plan zbawienia obejmuje także i tych, którzy uznają Stworzyciela, wśród nich zaś w pierwszym rzędzie muzułmanów, oni bowiem wyznając, iż zachowują wiarę Abrahama, czczą wraz z nami Boga jedynego i miłosiernego, który sądzić będzie ludzi w dzień ostateczny. Także od innych, którzy szukają nieznanego Boga po omacku i wśród cielesnych wyobrażeń, Bóg sam również nie jest daleko, skoro wszystkim daje życie, tchnienie i wszystko (por. Dz 17,25- 28), a Zbawiciel chciał, aby wszyscy ludzie byli zbawieni (por. 1 Tm 2,4). Ci bowiem, którzy bez własnej winy nie znając Ewangelii Chrystusowej i Kościoła Chrystusowego, szczerym sercem jednak szukają Boga i wolę Jego przez nakaz sumienia poznaną starają się pod wpływem łaski pełnić czynem, mogą osiągnąć wieczne zbawienie. Nie odmawia też Opatrzność Boża koniecznej do zbawienia pomocy takim, którzy bez własnej winy w ogóle nie doszli jeszcze do wyraźnego poznania Boga, a usiłują nie bez łaski Bożej, wieść uczciwe życie. Cokolwiek bowiem znajduje się w nich z dobra i prawdy, Kościół traktuje jako przygotowanie do Ewangelii i jako dane im przez Tego, który każdego człowieka oświeca, aby ostatecznie posiadł życie. Nieraz jednak ludzie, zwiedzeni przez Złego, znikczemnieli w myślach swoich i prawdę Bożą zamienili w kłamstwo, służąc raczej stworzeniu niż Stworzycielowi (por. Rz 1,21 i 25), albo też żyjąc i umierając na tym świecie bez Boga, narażeni są na rozpacz ostateczną. Toteż, aby przyczynić się do chwały Bożej i do zbawienia tych wszystkich, Kościół mając w pamięci słowa Pana, który powiedział: „Głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu” (Mk 16,16), pilnie troszczy się o wspieranie misji.