Dusza Europy 2

1. Piękno Europy

WSTĘP

Europa według mitologii greckiej, była córką Agenora, fenickiego władcy miasta Sydonu. Słynęła z niezwykłej urody. Zeus, zakochawszy się w Europie, przybrał postać pięknego białego byka i zjawił się na łące, miejscu zabaw Europy i jej towarzyszek. Europa uwiedziona łagodnością i delikatnością byka usiadła na jego grzbiecie. Zeus-byk korzystając z tej sytuacji zerwał się do ucieczki i nie spoczął, dopóki nie przepłynął morza i nie dobiegł do cudownej groty położonej na Krecie.

Zamieszkawszy na Krecie, Europa urodziła Zeusowi dwóch synów: Minosa i Radamantysa. Niektóre źródła mówią także o trzecim: Sarpedonie. Europa wyszła później za mąż za Asteriosa, króla Krety, który adoptował jej dzieci, a byk został umieszczony przez bogów na nieboskłonie.

Mit o porwaniu Europy chętnie był wykorzystywany jako temat wielu dzieł antycznej sztuki greckiej i rzymskiej, ale także i sztuki europejskiej na przestrzeni wieków od XVI do XVIII.

Grota, hipotetyczne miejsce schronienia Europy, jest w dzisiejszych czasach atrakcją turystyczną Krety.

Inna wersja:

Europa, córka Agenora, była piękną dziewczyną. Zainteresował się nią Zeus. Przybrał więc postać oswojonego byka i tak długo igrał wokół niej, aż wsiadła na jego grzbiet. Wtedy powiózł ją przez morze na Kretę, gdzie połączył się z nią w miłości. Urodziła mu ona synów, którzy dali początek rodowi tebańskiemu – z niego wywodził się Edyp, a także Dionizos, który potem został bogiem.

AKTYWIZACJA

Praca w grupach. Potrzebne materiały – duże arkusze papieru białego lub szarego, klej, taśma klejąca, papier kolorowy w różnym gatunku. Zadanie jest następujące: zastanawiamy się, na czym dzisiaj polega piękno Europy, czyli naszego kontynentu? Co jest tutaj zachwycającego? Wypisujemy to hasłami na kartce, a następnie całe to piękno próbujemy ukazać za pomocą stroju z papieru. Chętna osoba zaprezentuje w końcu strój, z którego powinniśmy się dowiedzieć jak najwięcej o pięknie Europy.

ĆWICZENIE TO DOTYCZY PIĘKNA WSZYSTKICH KRAJÓW EUROPEJSKICH, OCZYWIŚCIE ŁĄCZNIE Z POLSKĄ. CECHY POLSKIEGO PIĘKNA BĘDĄ POTRZEBNE DO WYKONANIA NASTĘPNEGO ĆWICZENIA.

Określ czas na wykonanie zadania, podziel uczestników na odpowiednie grupy, sprawdź ilość posiadanych materiałów, czuwaj nad przebiegiem pracy. Na końcu zadbaj o to, aby prezentacja wypadła jak najbardziej okazale.

Podziękowanie oklaskami za wykonane stroje. Zadbaj o posprzątanie resztek papieru.

PUENTA

Piękno jest owocem ludzkiej pracy i dostrzegania jej owoców

Piękna naszego kontynentu nie da się kupić za pieniądze. Ono nie jest skutkiem interesów czy powiązań biznesowych, ale owocem ludzkich talentów, zaangażowania, otwartych na przyrodę oczu.

Troska o zachowanie kultury i dziedzictwa europejskiego.

„Często słyszymy narzekania na młodzież, że w jakimś stopniu nie czuje się związana z dziedzictwem kulturowym wypracowanym przez narody Europy w ciągu ponad dwu tysiącleci. Wyczuwa się również pewien niepokój o zachowanie tego dziedzictwa. Jeżeli wspominam to zagadnienie (…), czynię to przekonany, że niezrównane dziedzictwo kulturowe tego kontynentu ma być zachowane nie tylko po to, żeby służyło dalekiemu i obojętnemu spojrzeniu, jakim ogarnia się zabytki. Jest rzeczą ważną, aby można było powierzać i przekazywać z pokolenia na pokolenie świadectwo żywej kultury oraz odkrycia i doświadczenia, które stopniowo formowały człowieka w Europie. I właśnie dlatego pragnę zachęcić nie tylko do podejmowania godnych uznania wysiłków mających uchronić przed zniknięciem bogactwa przeszłości, ale i takich, dzięki którym stałyby się one bogactwem dzisiaj”.

2. Zakaz pośpiechu

WSTĘP

Przywitaj wszystkich uczestników spotkania. Sprawdź materiały służące do prowadzenia spotkania oraz pomoce. Krótko przedstaw tematykę spotkania.

Wprowadzając w spotkanie przedstaw poniższe treści.

Dziedzictwem totalitarnego zniewolenia jest atomizacja, anemia społeczna; podzieleni, nie ufający sobie nawzajem, przyuczyliśmy się do bierności. Już dziś, w warunkach demokratycznych, ciąży nam ona coraz bardziej (Kampka, s. 178).

AKTYWIZACJA

Podziel uczestników na małe grupy. Przedstaw zadanie do wykonania: Zadaniem do wykonania będzie wymyślenie żartobliwego znaku drogowego. Do wyboru są dwie możliwości: znak zakazu o treści ZAKAZ BYCIA AKTYWNYM lub znak nakazu o treści: NAKAZ BYCIA BIERNYM. Rozdaj potrzebne pomoce, określ czas na wykonanie ćwiczenia. Prezentacja na forum – galeria znaków drogowych. Czas na wymianę wrażeń i uwag.

PUENTA

Podsumowując pierwszą część spotkania przekaż poniższe treści.

Dziedzictwem totalitarnego zniewolenia jest atomizacja, anemia społeczna; podzieleni, nie ufający sobie nawzajem, przyuczyliśmy się do bierności. Już dziś, w warunkach demokratycznych, ciąży nam ona coraz bardziej.

Ze słusznym niepokojem pytamy, czy normalna jest sytuacja, w której połowa społeczeństwa nie bierze udziału w wyborach parlamentarnych, a trzy czwarte obywateli nie wyraża żadnego zainteresowania tym, pod rządami jakiej konstytucji będą żyli.

Ten zanik poczucia obywatelskiej odpowiedzialności za własny los i za los państwa pojętego jako dobro wspólne może okazać się śmiertelnym niebezpieczeństwem, gdy jako społeczeństwo obojętnych, biernych jednostek staniemy się częścią zjednoczonej Europy. (Kampka, s. 178).

3. Sąsiedzi

WSTĘP

Z sąsiadami warto żyć dobrze, znać się i sobie nawzajem bardzo ufać. Wtedy można na siebie liczyć, wzajemnie sobie pomagać, świętować, smucić się w trudnych chwilach i razem kształtować atmosferę w bloku, na osiedlu.

Zupełnie podobnie jest z sąsiedztwem między państwami… Wyobraźmy sobie Europę jako jedną z bram w bloku mieszkalnym…

AKTYWIZACJA

Praca w grupach oraz na forum. Plakat – Europa w formie bloku mieszkalnego oraz materiały na temat różnych państw, umieszczone w oknach – kieszonkach. Zadanie jest następujące: grupa wybiera jedno okienko, zapoznaje się z danymi oraz prezentuje je wszystkim uczestnikom. Można to zrobić także w innej wersji.

Prowadzący określa czas na prezentację. Można ją przygotować w formie opowieści o osobach mieszkających w danym mieszkaniu, ich zwyczajach, cechach… Zależy to oczywiście od inwencji twórczej i pomysłowości uczestników.

Inna wersja: robimy projekty znaczków pocztowych, które będą opowiadały o państwach sąsiadujących z Polską.

PUENTA

Tekst oraz taniec integracyjny.

EE, 12: Kiedy patrzymy na Europę jako na społeczność cywilną, nie brak znaków, które budzą nadzieję; w nich, patrząc oczyma wiary, możemy dostrzec – wprawdzie pośród sprzeczności historii – obecność Ducha Bożego, który odnawia oblicze ziemi.

Tak opisali je Ojcowie synodalni na zakończenie swych obrad: „Obserwujemy z radością wzrastające wzajemne otwarcie ludów naszego kontynentu, a także pojednanie narodów od dawna zwaśnionych oraz postępujące włączanie w proces zjednoczeniowy krajów Wschodniej Europy. Rozwijanie wzajemnych kontaktów, współpraca i wymiana na różnych poziomach tworzą krok za krokiem nową kulturę, a nawet świadomość europejską, która – jak ufamy – wzbudzi zwłaszcza wśród młodzieży uczucia braterstwa i wolę solidarności.

Z satysfakcją odnotowujemy fakt, że wszystkie wspomniane procesy dokonują się na drodze demokratycznej, w sposób pokojowy i w duchu wolności, który szanuje i docenia uprawnione różnice oraz wzbudza i podtrzymuje dążenie do jedności Europy. Patrzymy z zadowoleniem na wszelkie działania, jakie podjęto, aby sprecyzować zasady poszanowania praw człowieka.

Na koniec, w odniesieniu do uzasadnionej i koniecznej jedności ekonomiczno-politycznej Europy oraz wobec znaków nadziei, takich jak uznanie prawa do godnego życia, wyrażamy gorące życzenie, aby w duchu twórczej wierności tradycji humanistycznej i chrześcijańskiej naszego kontynentu został zagwarantowany prymat wartości etycznych i duchowych”.

4. Stereotypy

WSTĘP

Nasza wiedza na temat sąsiadów w Europie opiera się na danych z różnych źródeł: ktoś ma tam rodzinę, znajomych, jedziemy na wakacje, do pracy… Spotykamy ludzi, oglądamy filmy w TV, słuchamy muzyki…

W końcu wyrabiamy sobie zdanie na temat ludzi zamieszkujących różne kraje sąsiedzkie lub inne w Europie. Nasze zdanie może opierać się nie tylko na sprawdzonych danych, ale także na podstawie stereotypów.

AKTYWIZACJA

Praca w parach. Pomoce – koperta z nazwami państw lub narodowości zamieszkujących w Europie. Para losuje karteczkę, a następnie jej zadaniem jest przedstawić w wymyślony przez siebie sposób cechy charakterystyczne narodu lub ludu, który wylosowała. W czasie prezentacji nie posługujemy literami, flagami, raczej zwracamy uwagę na inne wyznaczniki.

Parom dziękujemy za prezentację. Prowadzący określa jej czas i czuwa nad tym, aby była na odpowiednim poziomie.

PUENTA

Dyskusja na temat stereotypów.

Stereotyp (z greckiego stereós – stanowiący bryłę, stężały + typos – odbicie, obraz), funkcjonujący w świadomości społeczeństwa uproszczony, skrótowy i zabarwiony wartościująco obraz rzeczywistości, odnoszący się do grup społecznych, osób, sytuacji, instytucji, utrwalony wielokrotnym powtarzaniem.

Pojęcie to wprowadził do socjologii W. Lippmann. Wg niego stereotyp to cząstkowy, jednostkowy i przede wszystkim schematyczny obraz, który powstaje w umyśle człowieka, odnoszący się do jakiegoś faktu lub zjawiska społecznego. Stereotypy jako wytwory kulturowe zostają jednostce narzucone i z góry podsuwają mu sposób widzenia określonych faktów i zjawisk społ.

Najczęściej stereotypy budowane są w odniesieniu do grup etnicznych (np. stereotyp pracowitych Niemców, spokojnych Anglików), zawodowych (np. mądrego profesora, zorganizowanego menadżera), klasowego (np. stereotyp ciemnego chłopa, miękkiego inteligenta) lub związanych z określoną płcią (np. stereotyp delikatnej kobiety).

Stereotyp powstaje w rezultacie bezrefleksyjnego przyjmowania opinii rozpowszechnionych w danym środowisku; ponieważ przekazywane treści są zawsze zabarwione ocenami i emocjami, powoduje to, że stereotyp jest przekaźnikiem zarówno społ. sympatii i aprobaty, jak i uprzedzeń, dezaprobaty lub antypatii.

Stereotyp najczęściej przyswajany jest w dzieciństwie, z tego względu jest bardzo trwały i odporny na zmianę nawet rzeczowej argumentacji oraz sprzecznych z nim doświadczeń. Stereotyp pełni ważną funkcję w praktyce politycznej, pozwala bowiem na dokonanie podziału: „my” – „oni”, który kształtuje poczucie identyfikacji polit. powstałej w wyniku funkcjonowania opozycji grupy własnej („my”) i grupy obcej („oni”). Również w propagandzie stosowane są stereotypy, zamazujące rzeczywistość poprzez stosowanie etykiet i schematów, np. Unia Wolności określa się w prasie jako partia wolności.

Hasło opracowano na podstawie „Słownika Encyklopedycznego Edukacja Obywatelska” Wydawnictwa Europa. Autorzy: Roman Smolski, Marek Smolski, Elżbieta Helena Stadtmüller. ISBN 83-85336-31-1. Rok wydania 1999.