Media

Grupa docelowa: Dorośli Rodzaj nauki: Katecheza Tagi: Dziedzictwo JP2

PDF Druk

1. Otwórzcie drzwi Chrystusowi

WSTĘP

– „Zrobić miejsce Jezusowi. W prasie, radiu, telewizji, w świecie filmu i w Internecie starajcie się otworzyć drzwi Temu, który stał się bramą zbawienia.

Wówczas media staną się rzeczywistością prawdziwego porozumienia, światem nie złudzeń, lecz prawdy i radości” – podkreślił Ojciec Święty.

AKTYWIZACJA

Praca w grupach. Formularz – drzwi. Zadanie jest następujące: rysujemy lub malujemy drzwi i w ich polu wpisujemy odpowiedź na pytanie: w jaki sposób można „otworzyć drzwi Chrystusowi” w mediach? Prezentacja na forum. Czas na dyskusję.

DYSKUSJA

Propozycje pytań do dyskusji:

Jezus w mediach – pokój czy kolejna awantura?
Ewangelizacja mediów czy ich autonomia?
Współpraca z mediami – na czym może polegać?
Naturą mediów jest NEWS – czy dzisiaj Jezus może być newsem?

PUENTA

Konieczna jest ewangelizacja mediów, aby one z kolei mogły służyć ewangelizacji – mówił Jan Paweł II do uczestników zgromadzenia plenarnego Papieskiej Rady Środków Społecznego Przekazu.

Zdaniem Ojca Świętego, należy zrobić wszystko, aby w świecie mediów głos Kościoła nie był zepchnięty na margines albo zmuszony do milczenia.

Nawiązując do tematu obrad „Środki społecznego przekazu a nowa ewangelizacja”, Papież zauważył, że obecność w mediach jest częścią przepowiadania słowa Bożego i stanowi część dialogu Kościoła z kulturą. Musi on bez lęku przekroczyć próg nowej kultury mediów.

„Jak ukazać oblicze i głos Jezusa w tej galaktyce obrazów i dźwięków?” – powtórzył Jan Paweł II pytanie ze swego orędzia na tegoroczny Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. – „Zrobić miejsce Jezusowi. W prasie, radiu, telewizji, w świecie filmu i w Internecie starajcie się otworzyć drzwi Temu, który stał się bramą zbawienia. Wówczas media staną się rzeczywistością prawdziwego porozumienia, światem nie złudzeń, lecz prawdy i radości” – podkreślił Ojciec Święty.

Dodał na zakończenie, że należy posługiwać się mediami, by przepowiadać Chrystusa światu, ale także aby głosić Ewangelię samemu światu mediów.

* * *

Być może na skutek wieloletniego obcowania ze światem pozbawionym wolności słowa Karol Wojtyła stworzył sobie pozytywną wizję mediów «wolnego świata», dostrzegając w nich potencjalnych sprzymierzeńców, którzy mogli dopomóc mu jako rzecznikowi nadziei na wyzwolenie uciśnionych Kościołów i narodów.

Oczywiście dla kogoś, kto przywykł do tradycyjnej nieufności, a przynajmniej rezerwy środowisk kościelnych i kurialnych wobec mediów, postawa Jana Pawła II była czymś całkowicie nowym.

Można ją określić jako postawę optymistyczną, bardziej skłonną dostrzegać pozytywny potencjał mediów, niż lękać się zasadzek, których z pewnością nie brakuje.

W istocie rzeczy Papież jako pierwszy daje przykład, jak realizować wezwanie «nie lękajcie się», i dzięki temu może brzmieć przekonująco, kiedy mówi do ludzi mediów, podobnie jak do wszystkich innych: «Nie lękajcie się, otwórzcie drzwi Chrystusowi”.

W ten sposób, okazując szczery szacunek dla nich i dla ich pracy, rzuca im wyzwanie, aby stawali się lepsi, niż często są w rzeczywistości.

http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TH/THO/25jp/lombardi_media.html

2. „Kultura współodpowiedzialności”

WSTĘP

„Jeśli media będą działały w służbie porozumienia między narodami, będą stanowiły potężny i pozytywny zasób; jeśli będą wykorzystywane jako pożywka do siania nienawiści i konfliktów, będą niszczycielską bronią, podkreślił Ojciec Święty.

AKTYWIZACJA

Praca w grupach. Metoda – adaptacja przypowieści. Zadanie jest następujące: po przeczytaniu tekstu przypowieści o siewcy i chwastach zastanawiamy się, jak wyglądałaby ta przypowieść opowiedziana dzisiaj, ale już nie dotycząca siewu i nieprzyjaznego człowieka, ale… innej sytuacji dotyczącej mediów lub korzystania z nich (np. gdy ktoś celowo niegodnie wykorzystuje media, wprowadza zło po kryjomu…) Prezentacja na forum. Czas na dyskusję.

Mt 13,24 – 30 (24) Inną przypowieść im przedłożył: Królestwo niebieskie podobne jest do człowieka, który posiał dobre nasienie na swej roli. (25) Lecz gdy ludzie spali, przyszedł jego nieprzyjaciel, nasiał chwastu między pszenicę i odszedł. (26) A gdy zboże wyrosło i wypuściło kłosy, wtedy pojawił się i chwast. (27) Słudzy gospodarza przyszli i zapytali go: Panie, czy nie posiałeś dobrego nasienia na swej roli? Skąd więc wziął się na niej chwast? (28) Odpowiedział im: Nieprzyjazny człowiek to sprawił. Rzekli mu słudzy: Chcesz więc, żebyśmy poszli i zebrali go? (29) A on im odrzekł: Nie, byście zbierając chwast nie wyrwali razem z nim i pszenicy. (30) Pozwólcie obojgu róść aż do żniwa; a w czasie żniwa powiem żeńcom: Zbierzcie najpierw chwast i powiążcie go w snopki na spalenie; pszenicę zaś zwieźcie do mego spichlerza.

DYSKUSJA

Propozycje pytań do wykorzystania:

Prawda medialna – czy prawda obiektywna?
Nadal promocja godności i wartości rodziny czy także innych pomysłów na życie, np. moralnie niedopuszczalnych wg nauczania Kościoła?
Instrumetalizacja mediów – potężne narzędzie informacji i manipulacji, jak nauczyć się je bezpiecznie obsługiwać?

PUENTA

Papieski list, opublikowany w języku włoskim, rozpoczynają słowa „Il rapido sviluppo” (Szybki rozwój). Dokument został ogłoszony 21 lutego, w 40. rocznicę ogłoszenia soborowego dekretu „Inter mirifica”.

W liście adresowanym do osób odpowiedzialnych za środki społecznego przekazu Jan Paweł II przypomina mediom o spoczywającym na nich obowiązku przekazywania prawdy oraz o służbie dla dobra publicznego.

Ze względu na silne powiązania mediów z gospodarką, polityką i kulturą, należy stworzyć system, który będzie chronił „godność osoby i najwyższą wartość rodziny”.

Papież apeluje też w swoim liście apostolskim do Kościoła o skuteczne wykorzystywanie nowoczesnych mediów i ich technik dla potrzeb ewangelizacji i komunikacji. Jednocześnie opowiada się za konstruktywnym dialogiem między Kościołem a pracownikami mediów.

Przedstawiając wydarzenia w sposób dokładny i zgodny z prawdą, media analizując sytuację i dopuszczając do głosu różne opinie, wnoszą wkład w sprawę postępu, pokoju i solidarności, napisał Jan Paweł II. Zwrócił też uwagę na potrzebę szerokiej działalności oświatowej, zapoznającej z zasadami funkcjonowania mediów i zagrożeniem instrumentalizacji.

Ojciec Święty przypomina też o „kulturze współodpowiedzialności” w mediach. Podkreśla, że potrzebne są „dostosowane do potrzeb czasu formy”, gwarantujące pluralizm „również poprzez odpowiednie regulacje ustawodawcze”

3. Znaki

WSTĘP

Jan Paweł II postrzega media kościelne, a zwłaszcza watykańskie, jako ważne narzędzie misji ewangelizacyjnej. Wiadomo, że media instytucjonalne są często znacznym obciążeniem finansowym: kosztują, a nie przynoszą dochodu. Dlatego wielu jest takich, którzy nie zawsze patrzą na nie życzliwie albo uważają, że należy je ograniczyć. Jan Paweł II nigdy nie rozumował takimi kategoriami, a pracownicy mediów watykańskich zawsze uważali go za swojego najsilniejszego i najbardziej zdecydowanego protektora.

Podczas gdy poprzedni papieże popierali prasę, a następnie radio, zasługą Jana Pawła II stało się wprowadzenie telewizji do mediów watykańskich, a tym samym nadrobienie — przyznajmy to — pewnego opóźnienia. Utworzenie Watykańskiego Ośrodka Telewizyjnego (oraz poparcie udzielane telewizji Telepace) ma na celu wypełnienie luki, która stwarzała niebezpieczeństwo uzależnienia Watykanu od włoskiej telewizji RAI, aż do 1983 r. zastępującej to brakujące ogniwo w systemie mediów służących Papieżowi w wypełnianiu jego posługi.

To jednak nie jedyny powód, dla którego obecny pontyfikat zasługuje na miano «telewizyjnego». Jan Paweł II ma niezwykłą zdolność posługiwania się gestami i znakami, bardzo «mocnymi» i wymownymi, poprzez które przekazuje swoje orędzie jeszcze skuteczniej niż słowem mówionym czy pisanym. Gestami wykonywanymi w miejscach o dużym znaczeniu symbolicznym, będących celami jego podróży apostolskich.

http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TH/THO/25jp/lombardi_media.html

AKTYWIZACJA

Praca na forum. Dyskusja. Zadanie jest następujące: przypominamy sobie różne sceny z JP2, różne sytuacje ukazywane w mediach, gdzie jego gesty mają najbardziej wymowny charakter. Czas na dyskusję.

PUENTA

Któż mógłby zapomnieć postać Papieża modlącego się przed Ścianą Płaczu świątyni jerozolimskiej i jego dłoń wkładającą kartkę papieru w szczelinę w murze? Albo Papieża obejmującego stopy Ukrzyżowanego w Dniu Przebaczenia w roku Wielkiego Jubileuszu?

Te gesty to wydarzenia historyczne, to kamienie milowe w dziejach Kościoła naszych czasów. (…) Te obrazy są dokumentami historycznymi nie mniej istotnymi dla przyszłości niż te, które przechowuje się w znacznie bardziej szacownych i znanych Archiwach Watykańskich…

Tak oto Jan Paweł II przemierzył 25 niezapomnianych lat swego pontyfikatu na oczach świata i przekazał je potomności w pewnej mierze również dzięki pracy mediów. Tak oto Jan Paweł II pełni swoją misję, ukazując się światu w kolejnych fazach swojego życia: w pełni sił i w starości. Możemy spokojnie powiedzieć, że niczego przed nami nie ukrył — nie tylko ze swej duchowości, ale także — co może zdarza się jeszcze rzadziej — ze swego człowieczeństwa. Opublikował nawet swoje poezje, napisane już po ukończeniu 80. roku życia!

W Tryptyku rzymskim pozwolił nam wniknąć w głębię swoich rozważań: Omnia nuda et aperta ante oculos Eius. Pierwszy Widzący ujrzał wszystko bez żadnej osłony — prawdę, dobro, piękno… Adam po grzechu ukrył się, ale po cóż miałby nadal ukrywać się ten, kto pozwolił, aby zdobyła go Ewangelia? Z takim właśnie głębokim umiłowaniem Prawdy, zafascynowany jej blaskiem i ufny w jej wewnętrzną moc Jan Paweł II ukazał i nadal bez ograniczeń ukazuje oczom świata, kim jest i w co wierzy.

Tu kryje się być może najgłębsze źródło szacunku, jaki zdobył sobie wśród ludzi mediów; stąd bierze początek to spojrzenie czyste i nieskażone, które pozwala mu sięgnąć wzrokiem poza horyzont naszej przyziemnej małości i powiedzieć o mediach słowo najbardziej

http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TH/THO/25jp/lombardi_media.html

* * *

„Usymbolicznione” zagospodarowanie przestrzeni i czasu

Określenie to zaczerpnąłem z myśli M. Mc Luhana ale opisuje ono działanie Ojca Świętego bardzo trafnie. Przełomy w wielu dziedzinach życia jakie spowodował Jan Paweł II są skutkiem sposobu działania wyrażającego jego wielką moc duchową. Nazwałbym to „usymbolicznionym” przekształcaniem czasu i przestrzeni. Czas nabierał przyspieszenia oraz nasycenia treścią: nie był dla niego jak greckie „chronos”, oznaczający czas fizycznie mierzalny chronometrem ale jak biblijne „kairos” – okres pełen znaczeń i sensów („oto teraz czas upragniony – oto teraz dzień zbawienia” – por. 2 Kor 6,2).

Z historii ludów i narodów Jan Paweł II potrafi wydobyć najcenniejsze, żywotne elementy a w „dzisiaj” Kościoła włączyć to, co zda się należeć do zamierzchłej przeszłości. Dlatego tak łatwo nawiązywał on dialog z rozmaitymi tradycjami kulturowymi i religijnymi.

Zaś w odniesieniu do przestrzeni czyli miejsc, przez samą obecność i przepowiadanie np. na ówczesnym Placu Zwycięstwa w Warszawie, czy na Placu Rewolucji w Hawanie sprawiał, że nie tylko czysto zewnętrzna symbolika zawarta w nazwie, ale rzeczywistość danego kraju odmienia się i jego historia (czas) zmienia kierunek biegu.

http://www.ekai.pl