Wyspa skarbów

Scenariusz  katechezy lub spotkania dla grupy młodzieży z gimnazjum lub średniej szkoły. Czas trwania: około 1,5 godziny. Cele dydaktyczne uczeń rozumie, na czym polega ewangeliczne ubóstwo, potrafi je scharakteryzować oraz wie, na jakich cnotach się ono opiera.. Środki dydaktyczne: arkusze szarego papieru, przybory do pisania, stare gazety, farby, klej (patyki, folia, kamienie, skrawki materiałów…), duży napis „ubóstwo”, arkusz w formie bankomatu, tekst Mt 19,16-22, fotokopie modelu telefonu komórkowego. Należy zaplanować miejsce na prezentację Wysp Skarbów. Tekst napisany dla miesięcznika „eSPe”.

1. Wyspa Skarbów

WSTĘP

„Czasami ludzie mówią do siebie «skarbie». Czasami mówi się o człowieku «to prawdziwy skarb». W filmach oglądamy szkatuły pełne skarbów, poszukiwacze przygód i bogactwa trafiają w najbardziej odległe zakątki świata i znajdują tam wyspy skarbów. Zauważyliście już zapewne, że powtarzam w każdym zdaniu słowo SKARB. Skoro tak, to poszukajmy odpowiedzi na następujące pytanie: co człowiek może nazwać skarbem w swoim życiu?”

AKTYWIZACJA

Praca indywidualna. Potrzebne są przybory do pisania i kartki z bloczku, mogą być przecięte na pół. Na nich wypisujemy odpowiedzi na pytanie ujęte w formie haseł. Następnie łączymy się w 5- lub 6-osobowe grupy, przeglądamy wspólnie nasze „skarby” i wybieramy spośród nich kilka najciekawszych, najbardziej intrygujących.

Z nich będziemy tworzyć „wyspę skarbów”. Potrzebne będą arkusze szarego papieru, przybory do pisania, stare gazety, farby, klej; warto mieć do dyspozycji także inne przedmioty: patyki, folię, kamienie, skrawki materiałów…

Tworzenie Wyspy Skarbów polega na wymyśleniu na papierze wyspy (może to być także jaskinia, obca planeta, na którą przybywa statek kosmiczny, może to być również tajemniczy zamek, podziemia, czy jeszcze coś innego), jej kształtu, terenu, zakamarków, na umieszczeniu wśród nich wybranych przez grupę skarbów, na zastosowaniu także pułapek, które czyhają na śmiałków i zdobywców.

Do prezentacji takiej wyspy jej twórcy mogą się również przebrać za piratów, zdobywców lub wymyślić jeszcze inną konwencję w zależności od wyobraźni i możliwości.

Na ten etap spotkania warto przeznaczyć sporo czasu, żeby przeprowadzić go bez pośpiechu; prezentacja powinna ukazywać wszystkie talenty uczestników, pomysły i ich fantazję. Ze szczególnym akcentowaniem skarbów, pomysłów na ich ukazanie. Warto też wcześniej pomyśleć o miejscu na ścianie lub podłodze, gdzie po prezentacji można będzie wyeksponować prace, aby potem jeszcze można było je spokojnie obejrzeć.

Po każdej prezentacji – oklaski i podziękowanie. Czas na dyskusję.

PYTANIA DO DYSKUSJI

PUENTA

„Rzeczywiście. Człowiek, który wszedłby w posiadanie przynajmniej jednego z tych skarbów, mógłby się czuć szczęśliwy, zadowolony. Mógłby powiedzieć – mam wielki skarb w swoich rękach. Co powiedzielibyście, gdybym do tych wszystkich skarbów dołożył jeszcze jeden, którego tu nie ma…” – w tym momencie prowadzący powinien zaprezentować duży napis UBÓSTWO.

– „Dlaczego do tych wszystkich skarbów dokładamy jeszcze jeden, który na pierwszy rzut okaz z pozostałymi skarbami nie ma nic wspólnego? Dlaczego ubóstwo nazywam skarbem? Dlatego, że wielu ludzi odkryło je jako drogę życia, pokonując wiele przeciwności i przeszkód; odkryło je jako życiową wartość, jako ścieżkę, na której można rozpoznać Boga w człowieku – zwłaszcza ubogim – i w świecie. Wielu ludzi odnalazło ubóstwo na wzór człowieka z Ewangelii, który znalazł w ziemi skarb. Z radości poszedł, sprzedał wszystko, co miał, i kupił tę rolę (Mt 13,44). Wystarczy wspomnieć św. Franciszka z Asyżu, św. Dominika, Matkę Teresę z Kalkuty: oni też poszli, pozbyli się wszystkiego, co mieli i w ten sposób „nabyli” ubóstwo”.

2. Blask ubóstwa

WSTĘP

„Co takiego jest w ubóstwie, że znaleźli się ludzie, którzy pozbyli się wszystkiego, co mieli, aby je posiąść? Jakie korzyści ono daje? Jakie bogactwa posiada ubogi? Jakim skarbem może się szczycić?”

AKTYWIZACJA

Praca w grupach przy arkuszach w formie panelu bankomatu z zaznaczonymi na ekranie ramkami (imitują one okienka dialogowe prawdziwego bankomatu). „Wyobraźmy sobie, że w rękach mamy kartę kredytową z napisem UBÓSTWO (można taką też przygotować do prezentacji). W ramki na ekranie  wpisujemy ujęte w hasła odpowiedzi na pytanie: Jakie właściwie korzyści daje człowiekowi ubóstwo? Co takiego można «wypłacić» z konta zwanego «Ubóstwo»”?

Prezentacja na forum i podziękowanie. Czas na dyskusję.

PYTANIA DO DYSKUSJI

PUENTA

„W tym momencie możemy się domyślać, co takiego skłoniło wielu świętych do tego, że wybrali styl życia, w którym ubóstwo odgrywa istotną rolę. Nie jest ono celem, ale środkiem do osiągnięcia wartości, które zostały tutaj przez waswyliczone. Ciekawe, czy także nam może takie właśnie ubóstwo imponować, czy może nas pociągać, interesować? Czy w dzisiejszym świecie znajdą się ludzie, którzy będą ubodzy z osobistego wyboru, a nie z konieczności,  którą niesie trudna sytuacja w naszym kraju? Czy dzisiaj jest ktoś, kto chce i może skorzystać z takiej szansy?”

3. Stracona szansa?

WSTĘP

„Ewangelia opowiada o człowieku, który takiej szansy nie wykorzystał. Przypomnijmy sobie opowieść o spotkaniu Jezusa z bogatym młodzieńcem.” Czytamy tekst Mt 19,16-22:

A oto podszedł do Niego pewien człowiek i zapytał: „Nauczycielu, co dobrego mam czynić, aby otrzymać życie wieczne?” Odpowiedział mu: „Dlaczego Mnie pytasz o dobro? Jeden jest tylko Dobry. A jeśli chcesz osiągnąć życie, zachowaj przykazania”. Zapytał Go: „Które?” Jezus odpowiedział: „Oto te: Nie zabijaj, nie cudzołóż, nie kradnij, nie zeznawaj fałszywie, czcij ojca i matkę oraz miłuj swego bliźniego, jak siebie samego!” Odrzekł Mu młodzieniec: „Przestrzegałem tego wszystkiego, czego mi jeszcze brakuje?” Jezus mu odpowiedział: „Jeśli chcesz być doskonały, idź, sprzedaj wszystko, co posiadasz, i rozdaj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie. Potem przyjdź i chodź za Mną!” gdy młodzieniec usłyszał te słowa, odszedł zasmucony, miał bowiem wiele posiadłości.

AKTYWIZACJA

„Odszedł bez słowa. wybrał się w powrotną podróż do domu. Ale ta sytuacja nadal nie dawała mu spokoju. Wprawdzie uzyskał odpowiedź Mistrza na swoje pytania, ale nadal nurtowały go niespokojne myśli i uczucia. Postanowił więc podzielić się nimi z Jezusem. Na kolejnym postoju… wyjął swoją komórkę i wysłał do Jezusa sms-a”.

Praca w grupach ze zdjęciami aparatu komórkowego (warto wybrać model telefonu o dużym polu wyświetlacza. przy kserowaniu należy zadbać, żeby w miejscu wyświetlacza, było czyste pole do wpisywania tekstu). Uczestnicy wpisują w pole tekst sms-a. Wchodzą w rolę bogatego młodzieńca wracającego do domu po rozmowie z Jezusem. Zadaniem jest opowiedzenie w postaci krótkiej informacji o swoich uczuciach i myślach.

Czas na wykonanie zadania. Prezentacja polega na odczytaniu sms-ów przez przedstawicieli grup. Czas na dyskusję.

PYTANIA DO DYSKUSJI

PUENTA

„Pozostaje nam mieć nadzieję, że bogaty młodzieniec wrócił; że poszedł do domu i przemyślał sprawę. A jeśli nawet nie wrócił, to że od tego dnia inaczej traktował swoje majętności. Dzisiaj też Jezus powołuje niektórych ludzi do tak bardzo radykalnego pójścia za Nim, że zostawiają wszystkie dobra materialne. Ale nie wszyscy chrześcijanie są do tego powołani. Natomiast wszyscy chrześcijanie powinni starać się należycie kierować swoimi uczuciami, aby korzystanie z rzeczy ziemskich i przywiązanie do bogactw wbrew duchowi ewangelicznego ubóstwa nie przeszkodziło im w osiągnięciu doskonałej miłości (KKK 2545).

Ewangeliczne ubóstwo posługuje się z kolei trzema cnotami (zob. E. Staniek, Wady – cnoty i modlitwa, Kraków 1996, s. 26nn i 69nn):

– oszczędnością – czyli umiejętnością mądrego wydawania pieniędzy;

– pracowitością – czyli współpracą z Bogiem w kształtowaniu ziemi; zwłaszcza w trzech wymiarach: pracy fizycznej, pracy umysłowej i pracy nad samym sobą;

– hojnością – czyli umiejętnością dzielenia się z potrzebującymi”.