Narodził się z Maryi Panny
1 . Jak to w życiu bywa…
WSTĘP
W życiu jest tak, jak w pewnym porzekadle: „raz na wozie, raz pod wozem…” Myślę, że w życiu Jezusa było bardzo podobnie. Możemy poszukać nawet tych sytuacji, kiedy wszystko toczyło się bardzo dobrze oraz chwile, kiedy wydawało się, że jest wyjątkowo źle.
AKTYWIZACJA
Praca w parach. Metoda – wóz. Potrzebny jest duży plakat, na którym trzeba wyrysować wóz drabiniasty. Uczniowie otrzymują Ewangelię wg św. Mateusza pociętą na małe fragmenty (ich ilość musi być dostosowana do ilości uczniów; może być to wybór różnych wydarzeń z Ewangelii). Zadanie jest następujące: trzeba szybko przeczytać otrzymane fragmenty – wydarzenia, zastanowić się, czy były to wydarzenia „na wozie” czy „pod wozem” i przykleić kartki z fragmentami w odpowiednich miejscach na plakacie.
Prezentacja plakatu na forum klasy, podziękowanie za wykonanie ćwiczenia. W komentarzu zwróć uwagę na miejsce, w którym przyklejono kartkę ze sceną Zwiastowania.
Pytanie do uczniów: dlaczego właśnie w tych miejscach przykleili fragmenty Ewangelii? W którym miejscu i dla czego znalazł się fragment z opisem Zwiastowania?
PYTANIA DO DYUSKUSJI
PUENTA
Wśród przyklejonych przez was fragmentów jeden zasługuje na szczególną uwagę – opis Zwiastowania Maryi, że będzie Matką Syna Bożego bez udziału mężczyzny.
Dlaczego zasługuje on na taką uwagę?
Po pierwsze: ponieważ od początku istnienia chrześcijaństwa prawda o dziewiczym poczęciu Jezusa miała głęboki sens teologiczny, ale również i była podważana wyjątkowo mocno i często. Od zawsze różni ludzie, w Kościele i poza Kościołem, mieli do niej wielkie zastrzeżenia i obiekcje. Po drugie: również i dzisiaj, w dobie pozaustrojowych zapłodnień, pomysłów na takie manipulacje genetyczne, aby możliwe było powoływanie do życia istot ludzkich bez udziału mężczyzny, warto zatem wiedzieć, co Kościół naucza wyznając tę prawdę wiary. Ktoś może bowiem wpaść na pomysł, aby porównać poczęcie Jezusa z powołaniem do życia człowieka w wyniku wspomnianych eksperymentów. Po trzecie: warto się zastanowić, czy ta prawda wiary wpływa w jakikolwiek sposób na moje życie?
2. Zwiastowanie
WSTĘP
Pochylmy się teraz nad tekstem Zwiastowania i zapytajmy, czy dla dzisiejszego człowieka jest opowieścią, której można dać wiarę.
AKTYWIZACJA
Praca w grupach z tekstem ewangelicznym. Zadanie jest następujące: poszukujemy zastrzeżeń wobec tych tekstów, jakie mogą pojawić się w głowie dzisiejszego człowieka sceptycznie nastawionego do wiary.
Łk 1,26-38
W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Anioł wszedł do Niej i rzekł: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, <błogosławiona jesteś między niewiastami>. Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej: Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca. Na to Maryja rzekła do anioła: Jakże się to stanie, skoro nie znam męża? Anioł Jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego. Na to rzekła Maryja: Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa! Wtedy odszedł od Niej anioł.
Mt 1,18-25
Z narodzeniem Jezusa Chrystusa było tak. Po zaślubinach Matki Jego, Maryi, z Józefem, wpierw nim zamieszkali razem, znalazła się brzemienną za sprawą Ducha Świętego. Mąż Jej, Józef, który był człowiekiem sprawiedliwym i nie chciał narazić Jej na zniesławienie, zamierzał oddalić Ją potajemnie. Gdy powziął tę myśl, oto anioł Pański ukazał mu się we śnie i rzekł: Józefie, synu Dawida, nie bój się wziąć do siebie Maryi, twej Małżonki; albowiem z Ducha Świętego jest to, co się w Niej poczęło. Porodzi Syna, któremu nadasz imię Jezus, On bowiem zbawi swój lud od jego grzechów. A stało się to wszystko, aby się wypełniło słowo Pańskie powiedziane przez Proroka: Oto Dziewica pocznie i porodzi Syna, któremu nadadzą imię Emmanuel, to znaczy: Bóg z nami. Zbudziwszy się ze snu, Józef uczynił tak, jak mu polecił anioł Pański: wziął swoją Małżonkę do siebie, lecz nie zbliżał się do Niej, aż porodziła Syna, któremu nadał imię Jezus.
Po zakończeniu pracy – prezentacja zastrzeżeń na forum klasy.
PYTANIA DO DYSKUSJI
PUENTA
Do zastrzeżeń współczesnego człowieka możemy dołączyć zastrzeżenia, które pojawiły się w trzech pierwszych wiekach Kościoła względem wiary w dziewicze poczęcie Jezusa.
„Żydzi w tym wierzeniu dostrzegali kolejną wersję pogańskich legend, w których bogowie zapładniają kobiety, aby rodziły boskich herosów. Tryfon pisze ironicznie: „W baśniach Greków Perseusz rodzi się z dziewicy Danae po tym, jak Zeus rozłożył się nad nia w formie złotego deszczu. Powinniście się rumienić, opowiadając takie rzeczy. Lepiej byłoby stwierdzić, że Jezus jest człowiekiem jak wszyscy inni, i potem wykazać za pomocą Pism, że jest on Chrystusem”.
Środowiska żydowskie, by sobie zakpić z dziewictwa Maryi wyznawanego przez chrześcijan, rozpowszechniały zresztą na ten temat następującą legendę: Maryja zaszła w ciążę z rzymskim żołnierzem imieniem Panter. Ona, wypędzona przez swojego męża, udała sie na odludzie, by wydać na świat swoje dziecko. Ono z kolei musiało zarabiać na życie w Egipcie. Wraca stamtąd wyposażony w siły magiczne, które pozwalają mu w kraju jego pochodzenia podawać się za Boga.
Poganie ze swej strony uważali, że dawno minął czas, kiedy ich poeci wierzyli w tego rodzaju mitologiczne teogonie. Celsus w swoim pamflecie przeciwko chrześcijanom z upodobaniem podejmuje oskarżenie o cudzołóstwo, wysuwane przeciw Maryi przez środowiska żydowskie. (…)
Sprzeciw rodził się także w niektórych środowiskach chrześcijańskich. Zgodnie ze świadectwem Ireneusza, niejaki Cerynt głosił, iż Jezus był „synem Józefa i Maryi poprzez zrodzenie takie samo, jak w przypadku innych ludzi”. To samo twierdziła judaizująca sekta zwana ebonitami.
Dokeci z kolei opierali się na tym opisie poczęcia wyjątkowego, dla podtrzymania przekonania, że Jezus nie posiadał ciała podobnego do naszego: nie urodził się naprawdę z ciała kobiety, ale tylko przeszedł przez ciało Maryi, nic od Niej nie otrzymując.
Jedno jest zatem pewne. Od początku istnienia Kościoła ewangeliczne opisy dziewiczego poczęcia nastręczały trudności: albo używano ich, by wskazać na śmieszny charakter wiary chrześcijańskiej, albo wykorzystywano je dla zaprzeczenia „prawdzie” o Wcieleniu.”
3. Wiara Kościoła
WSTĘP
Co zatem na takie zarzuty odpowiada Kościół? Jak ukazuje wiarę w dziewicze poczęcie Jezusa i dlaczego tak mocno trzyma się tej prawdy?
AKTYWIZACJA
Praca w grupach, metoda – mur kościoła. Każda grupa otrzymuje rysunek muru kościoła z wyraźnie zaznaczonymi polami cegieł. Zadanie jest następujące: w pola cegieł należy wpisać, jaki sens ma dla wiary Kościoła i dla zbawienia prawda wiary o dziewiczym poczęciu Pana Jezusa?
PYTANIA DO DYSKUSJI
PUENTA
Co przez fakt dziewiczego poczęcia Jezusa Bóg chce powiedzieć człowiekowi?
1. Narodzenie Jezusa w Betlejem nie jest przyjściem na świat kolejnej ludzkiej jednostki, ale narodzeniem Syna Bożego we własnej osobie, odwiecznie istniejącej niezależnie od jego Rodziców. Dziewicze poczęcie pomaga nam zrozumieć, że Jezus nigdy nie był zwyczajnym stworzeniem, które potem Bóg „adoptowałby: jako swego Syna. Od pierwszej chwili swego ziemskiego istnienia jest jedynym Synem we własnej osobie, przychodzącym na świat dla zbawienia człowieka.
2. Jest on spełnieniem proroctwa: „A stało się to wszystko, aby się wypełniło słowo Pańskie powiedziane przez Proroka: Oto Dziewica pocznie i porodzi Syna, któremu nadadzą imię Emmanuel, to znaczy: Bóg z nami (Mt 1,22-23).
3. W dziewiczym łonie Maryi znajduje się pokój weselny, w którym dokonują się najwspanialsze zaślubiny: zaślubiny odwiecznego Słowa ze świętym Człowieczeństwem Jezusa wraz z Jego duszą i ciałem. Odtąd zjednoczenie jest tak nierozwiązalne, że Syn Boży na zawsze jest złączony z tym człowieczeństwem i niczego już nie dokonuje bez niego. Przez nie też uczynił na zawsze przymierze z Kościołem, a przez Kościół z całą Ludzkością.
4. Dziewictwo Maryi. Kiedy słyszy od anioła zapowiedź, że będzie matką, Maryja przeciwstawia swoje „dziewicze słowa”: „Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?” (Łk 1,34).
5. Maryja jest znakiem nowej płodności. Chrześcijanie, rozważając jej przykład, szybko dostrzegą, że Bóg zawsze stokrotnie wynagradza tych, którzy z miłości do niego wyrzekają się ojcostwa lub macierzyństwa cielesnego.
6. Można również powiedzieć, że Bóg, dla lepszego przygotowania Maryi do zadania Matki wszystkich ludzi, zdecydował, by nie należała do nikogo.
4
Nocne niebian rozmowy
WSTĘP
W tym wszystkim zapomnieliśmy chyba jeszcze o kimś. Postacią istniejącą niejako w cieniu tej prawdy jest… św. Józef!
AKTYWIZACJA
Praca w grupach, metoda – drama. Sytuacja dzieje się w niebiańskim pubie, gdzie przy kuflu bezalkoholowego piwa zbierają się przyjaciele św. Józefa i dyskutują na różne tematy. W pewnym momencie ktoś zadał św. Józefowi pytanie, czy nie czuł się postawiony przez Boga jakby trochę „z boku” w małżeństwie z Maryją oraz jako przybrany ojciec Jezusa? Zadanie jest następujące: zastanawiamy się wspólnie, jak mogłaby wyglądać taka dyskusja, przed jej prezentacją pomagamy wspólnie poszukać argumentów, które mogą paść z ust św. Józefa.
PYTANIA DO DYSKUSJI
PUENTA
Rolę św. Józefa można ukazać w następujących sytuacjach:
1. To on nadał mu prawne ojcostwo i pochodzenia z rodu Dawida.
2. Kochał Maryję i był dla niej dobrym małżonkiem. Jezus korzystał z domowej atmosfery miłości między Maryją i Józefem.
3. Uczył małego Jezusa, jak pracować i żyć. Towarzyszył przez wiele lat ziemskiego życia.