Przychodzi Europa do lekarza…
Scenariusz jest przeznaczony na zajęcia z młodzieżą gimnazjalną lub starszą. Czas trwania: 60-90 min. Pomoce dydaktyczne: papierowe krążki – monety przygotowane do ostatniego ćwiczenia, papierowa taśma klejąca (lakiernicza), przybory do pisania i kolorowania – kredki, pisaki, farby, pędzle, pojemniki na wodę, duże arkusze szarego papieru, nożyczki, stare gazety, klej biurowy,
- Diagnoza
WSTĘP
Przywitaj wszystkich uczestników spotkania. Sprawdź, czy wszyscy mają wygodne miejsce do siedzenia i czy masz kontakt wzrokowy ze wszystkimi osobami.
Wspaniale byłoby, gdybyś już od samego początku mógł wprowadzić uczestników w klimat spotkania. Możesz poprosić wcześniej, aby przyszli przebrani za pracowników służb zdrowia. Mogą przynieść ze sobą atrybuty lekarzy, pielęgniarek, personelu pomocniczego itp., autentyczne lub zrobione przez siebie. Nie zdradzaj wcześniej, dlaczego i po co będą potrzebne. Wywołaj raczej ciekawość i zaintrygowanie. Pomoże to w dobrej zabawie i wciągnie w spotkanie. Można przeznaczyć trochę czasu na początku spotkania na wspólne wykonanie atrybutów, ale tylko w sytuacji, gdy masz wystarczająco dużo czasu.
Wprowadzając w tematykę spotkania przekaż poniższe treści z przemówienia Jana Pawła II:
Stary kontynent nosi dziś jeszcze w swoim ciele otwarte rany dalekiej i bliskiej przeszłości, naznaczonej wojnami, sprzecznościami ideologicznymi, politycznymi, wojskowymi i ekonomicznymi.
Dalej powiedz: Rany te można odnaleźć w takich wymiarach, jak: kultura, ideologia, polityka, ekonomia i innych. To są „czułe miejsca”, w których występowały podziały i konflikty. To są miejsca nadal narażone na zranienia.
AKTYWIZACJA
Podziel uczestników na kilkuosobowe grupy, które będą „zespołami badawczymi”. Każdy z zespołów otrzymuje mapę konturową europy – może być wpisana w zarys postaci człowieka. Zresztą połączenie mapy i postaci człowieka można pozostawić inwencji prowadzącego. Warto nad nim pomyśleć, biorąc pod uwagę możliwości techniczne.
Przedstaw zadanie do wykonania: Zadaniem będzie zastanowienie się i poszukiwanie odpowiedzi na następujące pytanie: gdzie znajdują się te „otwarte rany”, o których mówi Jan Paweł II? Czym w rzeczywistości są? Na czym polega ich istota?
Określ czas na wykonanie ćwiczenia, rozdaj niezbędne materiały. Zespoły przystępują do pracy, notują swoje spostrzeżenia. Prezentacji dokonuje „ordynator” lub osoby wyznaczone przez grupę.
Podziękuj za wykonaną pracę, postaraj się, aby jej wyniki były odpowiednio wyeksponowane przez cały czas trwania spotkania.
PYTANIA DO DYSKUSJI
- Jaka wiedza przydaje się w odnajdywaniu i określaniu „otwarty ran”?
- Dlaczego te „rany” pozostają jeszcze otwarte?
- Jaka jest szansa na ich zagojenie?
- Jak działają te rany na cały europejski „organizm”?
- Czy na nas robią jeszcze jakiekolwiek wrażenie?
- Czy rany te grożą pogorszeniem się stanu „pacjenta”? Jakie są rokowania?
PUENTA
Podsumowując pierwszą część spotkania przekaż poniższe treści.
Ktoś może zapytać, czy Europa nie jest dziś mitem, albo wykazać, że w rzeczywistości istnieją różne Europy: od ekonomicznej i politycznej do kulturalnej i wojskowej. Mimo impulsów zmierzających do usunięcia rozłamów przeszłości i sił dążących ku jedności, linie podziału przebiegają między Wschodem i Zachodem, Północą i Południem.
Naszemu zgromadzeniu nie są obce owe rysy, podziały i sprzeczności, choć oczywiście ich nie przyjmujemy. Kolegialna rzeczywistość naszego spotkania i naszej misji, daleka od uświęcania aktualnych podziałów, jest raczej aktem stwórczym i odrodzeniem zjednoczonej Europy.
Nasze sympozjum poświadcza w rzeczy samej powołanie Europy do braterstwa i solidarności wszystkich ludów, które do niej należą, od Atlantyku aż po Ural.
Nie należy czekać, aż pacjent umrze i będzie po kłopocie. Nie można tez traktować chorego instrumentalnie.
Wiele ran i nieszczęść bierze się z tego, że dusza choruje!
2. Chora dusza
WSTĘP
Przechodząc do kolejnej części spotkania przekaż poniższe treści.
Nie należy czekać, aż pacjent umrze i będzie po kłopocie. Nie można tez traktować chorego instrumentalnie. Wiele ran i nieszczęść bierze się z tego, że dusza choruje!
Analogia: ludzie przyprowadzają do Jezusa Jawnogrzesznicę pochwyconą dopiero na cudzołóstwie. Gdyby biskupi narzekali, to byliby podobni do tych, którzy ją przyprowadzili…
AKTYWIZACJA
Praca w utworzonych wcześniej grupach. Metoda – wspomnienia. Praca z tekstem biblijnym Łk 7,36-50. Wyjaśnij zadanie do wykonania: Wchodzimy tym razem w rolę nawróconej jawnogrzesznicy. Wyobraźmy sobie, że wiele lat po tym spotkaniu z Jezusem pisze wspomnienia. Opowiada w nich o tym, jak chorowała jej dusza, gdy odrzuciła bliskość Boga. Jak doznała uzdrowienia w spotkaniu z Jezusem? Jakie konsekwencje przyniosło w jej dalszym życiu?
Rozdaj potrzebne przybory i określ czas na wykonanie tego ćwiczenia. Możesz włączyć spokojną muzykę, przy która sprzyja spokojnej pracy w grupach.
Prezentacja na forum – odczytanie wspomnień przez przedstawicieli grup.
PYTANIA DO DYSKUSJI
- Czy w naszych refleksjach pojawia się jakiś „klucz” do wyjścia z trudnej sytuacji człowieka uwikłanego w grzech?
- Czy ten „klucz” można zastosować do dziejów i przyszłości naszego kontynentu?
- Gdzie pojawia się jakaś iskierka nadziei w postępowaniu człowieka? Jak podpalić nią Europę?
PUENTA
Podsumowując kolejną część spotkania powiedz: Więź między Kościołem i Europą przypomina czasami relację między Bogiem a jawnogrzesznicą. Ile razy zdarzało się w historii naszego kontynentu, że Boga opuszczał i pozostawiał…
Bóg jednak nie tracił nadziei. I nam nie wolno tracić nadziei.
Przekaż także poniższe treści.
Macie przekazać dzisiejszej Europie tę nadzieję, która jest w was. Z pewnością, nie chcecie tworzyć Europy paralelnej do tej, która już istnieje; tym, czego dokonujecie, jest objawienie Europy jej samej.
Ukazujecie Europie jej duszę i jej tożsamość. Dajecie Europie klucz do odczytania jej powołania.
Kościół i Europa. Są to dwie rzeczywistości wewnętrznie powiązane w swoim istnieniu i przeznaczeniu.
Razem przeszły przez wieki i pozostają naznaczone tą samą historią. Europa została ochrzczona przez chrześcijaństwo; a narody europejskie w swej różności pozwoliły na wcielenie się chrześcijańskiej egzystencji.
W tym spotkaniu ubogaciły się nawzajem wartościami, które nie tylko stały się duszą cywilizacji europejskiej, ale także dziedzictwem całej ludzkości.
Kiedy w ciągu kolejnych kryzysów kultura europejska usiłowała oderwać się do wiary i Kościoła, to, co głoszono wówczas jako wole emancypacji i autonomii, w rzeczywistości było wewnętrznym kryzysem samej świadomości europejskiej, podanej próbie i kuszonej w jej głębokiej tożsamości, w jej fundamentalnych wyborach i historycznym przeznaczeniu.
Europa nie mogłaby porzucić chrześcijaństwa jak przygodnego towarzysza podróży, który stał się jej obcy, podobnie jak człowiek nie może porzucić podstaw swojego życia i nadziei, nie popadając przy tym w dramatyczny kryzys.
3. Kryzys
WSTĘP
Zapraszając do kolejnej części spotkania przekaż poniższe treści.
W najwyższym stopniu wymowna okazuje się metamorfoza, jakiej uległ duch europejski w ostatnim stuleciu.
Przez Europę przepływają dziś prądy, ideologie i ambicje, które uważa się za obce w stosunku do wiary, jeśli nawet nie wprost przeciwstawne chrześcijaństwu.
Prądy, ideologie, ambicje… to fantastyczne
szansę, aby poszukiwać na nie
odpowiedzi w duchu chrześcijańskim. To doskonałe okazje, aby pokazać, że
„…Przemiany świadomości europejskiej, doprowadzone aż do najbardziej skrajnych zaprzeczeń chrześcijańskiego dziedzictwa, pozostają w pełni zrozumiałe jedynie w istotnym odniesieniu do chrześcijaństwa.
Kryzysy kultury europejskiej są kryzysami kultury chrześcijańskiej.
AKTYWIZACJA
Praca indywidualna. Metoda – „każdy pieniądz ma dwie strony”. Przygotowane wcześniej „monety” rozdajesz pojedynczo uczestnikom, jeśli osób jest więcej niż monet, poproś o pracę niektórych osób w parach. Przygotowanie „monet” – z jednej strony wybierasz i piszesz hasło z poniższej listy, druga strona pozostaje wolna (wpisy uczestników). „Monety” powinny być z twardego, kolorowego kartonu, średnica min. 10 cm.
Zadanie jest następujące: czytamy hasło wypisane na jednej stronie monety (hasło dotyczyelementu kryzysu kultury europejskiej), z drugiej strony wypisujemy odpowiedź na pytanie: jaki kryzys e kulturze chrześcijańskiej mógł doprowadzić do tego konkretnego kryzysu w kulturze europejskiej?
Wyzwania są obecne dla Kościoła w następujących miejscach:
– człowiek jako ukoronowanie ewolucji,
– pytanie o godność człowieka i jego wewnętrzne wartości,
– pragnienie absolutu,
– scjentyzm i jego obietnice dostarczenia nieskończonych przestrzeni dobrobytu i postępu,
– śmierć Boga i nowa era człowieka,
– uporanie się ze złem o własnych siłach,
– władza (rządy autorytarne i totalitarne),
– prawa człowieka,
– pytanie o cel postępu,
– bogactwo, dobrobyt, nędza na świecie,
– militarne środki zniszczenia,
– prądy filozoficzne i ruchy wyzwolenia człowieka zamknięte na
transcendencję,
relatywizm, nihilizm, poczucie bezsensu życia,
– ateizm, które jest nie tylko negacją Boga, ale buntem wobec Niego i niewiernością.
Jak
wygląda odpowiedź Kościoła na te wyzwania? Gdzie w Kościele szukać siły, aby
sprostać tym pytaniom i wyzwaniom człowieka nowoczesnego? Jak będzie brzmiała Dobra
Nowina na początku 3 tysiąclecia?
PYTANIA
DO DYSKUSJI
- Czy papież ma rację szukając źródeł kryzysów europejskich w kryzysach kultury chrześcijańskiej?
- Jak przykładamy się, na naszą miarę, do powstawania i podtrzymywania kryzysów?
- W jaki sposób doświadczamy ich skutków w naszym codziennym życiu?
- Na co za mało zwracamy uwagę?
PUENTA
Modlitwa za wszystkich konkretnych ludzi przeżywających jakikolwiek kryzys.
SCENARIUSZ KATECHEZY opracowano na podstawie tekstów z książki EUROPA JUTRA)