Przygotowanie na przyjście Ducha Świętego
1. Co zrobić?
WSTĘP
Wyobraź sobie, że w odwiedziny ma do Ciebie przyjść ktoś naprawdę ważny i oczekiwany… że czekasz na to spotkanie z niecierpliwością… że ma to być ktoś uroczy, mądry, sympatyczny – jednym słowem: wyjątkowy! Co zatem zrobić, aby gość czuł się wyjątkowo powitany i ugoszczony??? Aby spotkanie wypadło jak najlepiej? Aby przyniosło wiele miłych owoców…
AKTYWIZACJA
Praca indywidualna.[1] Formularz w formie dużego wykrzyknika, w środku pole do wpisów. Zadanie jest następujące: w polu wykrzyknika wpisać odpowiedź na pytanie: co zrobisz w ramach przygotowania do tego wyjątkowego spotkania z wyjątkowym gościem? Czas na wykonanie zadania. Prezentacje na forum. Czas na dyskusję.
PUENTA
Sądzę, że w pewnym sensie podobne emocje i uczucia mogli przeżywać uczniowie Jezusa, gdy oczekiwali zapowiedzianego Ducha Świętego. Słyszeliśmy w naszych relacjach o wielu różnych oczekiwaniach i przygotowaniach. Uczniowie Jezusa jako najważniejsze przygotowanie na spotkanie z wyjątkowym i obiecanym Gościem wybrali… modlitwę!
Jan Paweł II tak o tym głosi:
„Znamy wszyscy największą obietnicę i ostatnie polecenie Chrystusa skierowane do Apostołów przed wniebowstąpieniem: „oto ześlę na was obietnicę mojego Ojca. Wy zaś pozostańcie w mieście, aż będziecie przyobleczeni mocą z wysoka” (Łk 24,49; por. również Dz 1,4). (…) Apostołowie spełnili polecenie Jezusa: „Przybywszy tam (tj. do Jerozolimy), weszli do sali na górze i przebywali w niej (…) Wszyscy trwali jednomyślnie na modlitwie” (Dz 1,13-14). Nie tylko pozostali w mieście, ale zebrali się w Wieczerniku wraz z Maryją, Matką Jezusa, jako wspólnota trwająca na modlitwie.
Ta modlitwa stanowi bezpośrednie przygotowanie do Zesłania Ducha Świętego, do objawienia się „na zewnątrz”, za Jego sprawą, Kościoła narodzonego z Krzyża i Zmartwychwstania Chrystusa. Przygotowuje się cała wspólnota – a w tej wspólnocie każdy osobiście.”[2]
2. Dlaczego modlitwa?
WSTĘP
Jan Paweł II:
„Apostołowie byli świadomi zadania, jakie stoi przed nimi.”[3] Dlatego też wydaje się, że i modlitwa ich była w jakimś sensie szczególna. Odnoszę wrażenie, że człowiek, przed którym staje wyjątkowe zadanie nie tylko zbiera wszystkie siły, aby mu podołać, nie tylko koncentruje się i skupia swoją uwagę na celu, ale także w swojej modlitwie ze szczególną mocą wyraża to, co czuje w związku z zadaniem…
AKTYWIZACJA
Praca w grupach. Zadanie jest następujące: zastanowić się, jakie cechy będzie miała modlitwa grupy ludzi, którzy – jak Apostołowie – będą oczekiwali na coś ważnego… na ważny dar, decyzję, podjęcie się zadania lub misję?… co w takiej modlitwie będzie szczególnego?… Odpowiedzi na pytania umieszczamy w „dymkach”. Czas na wykonanie zadania. Prezentacja na forum. Czas na dyskusję.
PUENTA
Jan Paweł II w swojej katechezie wskazuje na następujące cechy modlitwy uczniów Chrystusa oczekujących zesłania Ducha Świetego:
„Dzieje Apostolskie podkreślają, że była to modlitwa „jednomyślna”. Ta jednomyślność wskazuje na znamienną przemianę serc Apostołów, którzy dawniej różnili się, a nawet, rywalizowali pomiędzy sobą (por. Mk 9,34; Łk 9,46; 22,24). Jest to świadectwo, iż wydaje owoce znana modlitwa arcykapłańska Chrystusa o jedność: „aby wszyscy stanowili jedno, jak Ty, Ojcze, we Mnie, a ja w Tobie, aby i oni stanowili w Nas jedno” (J 17,21). „Ja w nich, a Ty we Mnie! Oby się tak zespolili w jedno, aby świat poznał, żeś Ty Mnie posłał i żeś Ty ich umiłował, tak jak Mnie umiłowałeś” (J 17,23).
Przez wszystkie czasy i w każdym chrześcijańskim pokoleniu słowa tej Chrystusowej modlitwy o jedność Kościoła zachowują swą aktualność. Wiemy, jak bardzo stały się one aktualne w naszych czasach, czasach ożywionych wysiłków ekumenicznych na rzecz zjednoczenia chrześcijan! Prawdopodobnie nigdy jeszcze tak bardzo jak dziś znaczenie tych słów nie przybliżyło się do sensu, jaki miały w ustach Chrystusa w chwili wyjścia Kościoła na świat! Także dziś wszędzie daje się odczuć dążenie ku światu nowemu, bardziej zjednoczonemu i solidarnemu.
Modlitwa wspólnoty apostolskiej przed Pięćdziesiątnicą była wytrwała: „Trwali oni na modlitwie” (gr.: proscharterontes). Nie była to modlitwa chwilowego uniesienia. Wyraz grecki użyty przez Autora Dziejów Apostolskich wskazuje na trwanie cierpliwe, poniekąd nawet „uparte”, związane z poświęceniem i pokonywaniem trudności. A zatem była to modlitwa najpełniejszego zaangażowania nie tylko serca, ale i woli.”[4]
3. Nowe Zesłanie Ducha
WSTĘP
Zesłanie Ducha Świętego na pierwszych uczniów Chrystusa, na Kościół zgromadzony w Wieczerniku odbyło się już 2000 lat temu. Od tej chwili Duch Święty czuwa nad Kościołem i strzeże w nim depozytu Prawdy. Nie wystarczy jednak czasami tylko wspomnienie o tym i świadomość historycznej perspektywy. My również i dzisiaj możemy oczekiwać niejako nowego zesłania Ducha Świętego. Jan Paweł II modlił się o nie dla „tej ziemi” zwłaszcza dwukrotnie w trakcie swoich pielgrzymek do Ojczyzny – w 1981 i 2001 roku: „niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi… tej ziemi…”
AKTYWIZACJA
Praca indywidualna. Pomoce – duża plansza z konturem Polski, małe kartki z bloczku. Wypisujemy na kartkach to, o co powinniśmy się modlić jako wspólnota Kościoła polskiego. Kartki następnie przyklejamy na planszy. Czas na wykonanie zadania. Prezentacja na forum. Czas na krótką modlitwę.
PUENTA
Wspólna modlitwa w tych sprawach, które wymieniliśmy na kartkach…
4. Rzecznik[5]
WSTĘP
W naszym społeczeństwie istnieje instytucja rzecznika. Możemy spotkać rzecznika praw dziecka, konsumenta, rzecznika rządu, rzecznika prasowego różnych instytucji itp. Podzielmy się teraz króciutko informacjami, które zebraliśmy na temat pracy różnych rzeczników.
AKTYWIZACJA
Krótkie prezentacje informacji zebranych wcześniej przez grupy uczniów na temat instytucji rzecznika różnych praw. Prezentacje uczniów – przedstawicieli grup.[6]
Wiemy już, jakie są zadania i kompetencje rzeczników. Ich praca jest gwarancją przestrzegania prawa w naszym społeczeństwie. Potrzeba dlatego na te funkcje ludzi o dużych kompetencjach i wysokim poziomie moralnym. Spróbujmy zatem określić wspólnie, jakimi cechami powinien charakteryzować się człowiek, który podejmuje się obowiązków rzecznika. Metoda – dyskusja na forum i zapisanie cech rzecznika na tablicy.
PUENTA
W Biblii także występuje osoba Rzecznika! Oto dowód!
1 J 2,1-2: „Dzieci moje, piszę wam to dlatego, że mamy Rzecznika wobec Ojca – Jezusa Chrystusa zmartwychwstałego. On bowiem jest ofiarą przebłagalną za nasze grzechy i nie tylko za nasze, lecz również za grzechy całego świata”.
5. Rzecznik praw grzesznika
WSTĘP
Jezus Chrystus jest naszym rzecznikiem wobec Ojca.
AKTYWIZACJA
Praca na forum. Metoda pracy – dyskusja i uzupełnienie wpisów na tablicy. Mając już wypisane na tablicy cechy dobrego rzecznika przez analogię stosujemy je do osoby Jezusa i dyskutujemy, w jaki sposób Jezus spełnia te cechy. Mogą się pojawić jeszcze inne cechy, które warto dopisać na tablicy.
PUENTA
Jan Paweł II:
„Kiedy Chrystus w Wieczerniku, w przeddzień męki, zapowiada przyjście Ducha Świętego, mówi: Ojciec da wam innego Parakleta. Słowa te oznaczają, że Chrystus sam jest pierwszym Parakletem, oraz że działanie Ducha Świętego będzie podobne do działania Chrystusa. Będzie stanowiło jego przedłużenie.
Otóż Chrystus był „obrońcą” i pozostaje nim. Mówi o tym św. Jan w swoim Pierwszym Liście: „Jeśliby nawet ktoś zgrzeszył mamy Rzecznika (Parakletos) wobec Ojca – Jezusa Chrystusa sprawiedliwego (1 J 1,2).
Rzecznik (obrońca) to ten, kto siadając po stronie winnych z racji popełnionych grzechów, broni ich od zasłużonej kary, ocala od groźby utraty życia i zbawienia wiecznego. Tego właśnie dokonał Chrystus. Duch Święty zostaje nazwany Parakletos w tym znaczeniu, że kontynuuje Chrystusowe Odkupienie wyzwalające od grzechu i śmierci wiecznej.[7]
Parakletos znaczy dosłownie: „ten, którego wzywam” (parakalein – wzywać na pomoc), a więc obrońca, a także rzecznik i „pośrednik” spełniający funkcję wstawienniczą (intercessor). Nas interesuje przede wszystkim znaczenie „Rzecznik – Obrońca”, choć pamiętamy, że niektórzy Ojcowie Kościoła tłumaczyli Parakletos jako „Pocieszyciel”, co wiąże się przede wszystkim z działaniem Ducha Świętego wobec Kościoła”.[8]
6. Obietnice
WSTĘP
Po swoim zmartwychwstaniu Jezus pozostawił uczniom wiele wskazówek i obietnic. Wśród nich, w centralnym miejscu, stoi obietnica posłania Ducha Świętego.
AKTYWIZACJA
Praca w grupach. Metoda: powiązania i relacje. Na arkuszu papieru przyklejamy teksty obietnic i zapowiedzi Chrystusa zmartwychwstałego. Zadanie jest następujące: szukamy między nimi skojarzeń i relacji.
PUENTA
Jan Paweł II:
„Parakletos będzie „innym Rzecznikiem – Obrońcą”, albowiem pozostając z uczniami Chrystusa, roztoczy nad nimi swą wszechmocną pieczę. „Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela (Parakleta) da wam, aby z wami był na zawsze” (J 14,16), „u was przebywa i w was będzie” (J 14,17). Chrystus, odchodząc do Ojca, dał Apostołom jeszcze inne, pozostające w związku z tą, obietnicę: „oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata (Mt 28,20). Chrystus jest Słowem, które „stało się ciałem i zamieszkało wśród nas” (J1,14). Jeśli odchodząc do Ojca mówi: „Ja jestem z wami… aż do skończenia świata” (Mt 28,20) – to obecność Słowa – Syna, która w czasie jego ziemskiej misji była „fizyczna” i widzialna w przyjętym przezeń człowieczeństwie, Apostołowie i Kościół maja stale odnajdywać przez Ducha Świętego. Jednakże po wstąpieniu Chrystusa do Ojca ta obecność będzie całkowicie ogarnięta tajemnicą. Duch Święty, który, jak powiedział Jezus, przebywa we wnętrzu dusz i Kościoła („u was przebywa i w was będzie”, J 14,17), będzie trwale uobecniać niewidzialnego Chrystusa „aż do skończenia świata”. Za sprawą transcendentnej jedności Syna i Ducha Świętego, człowieczeństwo Chrystusa przyjęte przez Słowo uobecni się i będzie działać wszędzie tam, gdzie mocą Ojca realizuje się trynitarny plan zbawienia”.[9]
7. Świadkowie
WSTĘP
W pewnym momencie Jezus powiedział swoim uczniom: „Miejcie się na baczności przed ludźmi. Będą was wydawać sądom i w swych synagogach będą was biczować. Nawet przed namiestników i królów będą was wodzić z mego powodu na świadectwo im i poganom. Kiedy was wydadzą, nie martwicie się o to, jak ani co macie mówić. W owej godzinie będzie wam poddane, co macie mówić, gdyż nie wy będziecie mówili, lecz Duch Ojca waszego będzie mówił przez was” (Mt 10-17-20).
Doświadczyli tego wprost męczennicy chrześcijańscy nie tylko pierwszych wieków, ale także nam współcześni.
AKTYWIZACJA
Praca w grupach. Metoda – praca z tekstem i dyskusja. Potrzebne będą teksty przesłuchań pierwszych chrześcijan ewentualnie teksty mówiące o prześladowaniach chrześcijan w 20 wieku – w czasach nam współczesnych.
Poszukujemy odpowiedzi na pytanie: na czym polegało ich świadectwo? Rozmowa w grupie, a następnie krótka prezentacja na forum klasy – osób, o których czytaliśmy w grupie i świadectwa ich wiary.[10]
PUENTA
Jan Paweł II:
„Duch Świety – Parakletos będzie Rzecznikiem – Obrońcą Apostołów oraz wszystkich, którzy w ciągu wieków odziedziczą po nich w Kościele świadectwo i apostolstwo, zwłaszcza w momentach trudnych i odpowiedzialnych, niekiedy wymagających bohaterstwa. Chrystus zapowiedział i obiecał: „będą was wydawać sądom (…) przed namiestników i królów będą was wodzić (…). kiedy was wydadzą, nie martwicie się o to, jak ani co macie mówić (…) gdyż nie wy będziecie mówili, lecz Duch Ojca waszego będzie mówił przez was” (Mt 10,17-20; podobnie Mk 13,11; u Łukasza 12,12: „Duch Święty nauczy was w tej właśnie godzinie, co należy powiedzieć”.
W tym bardzo konkretnym znaczeniu Duch Święty jest Parakletem – Rzecznikiem. Staje z Apostołami wtedy, kiedy maja wyznać prawdę, prawdę tę uzasadnić i obronić. On sam staje się wówczas ich natchnieniem: przemawiam sam w ich słowach i daje wraz z nimi i przez nich świadectwo Chrystusowi i Jego Ewangelii. Wobec oskarżycieli staje się jakby niewidzialnym „Adwokatem” oskarżonych, ich rzecznikiem, obrońcą i pocieszycielem.
W taki sposób – zwłaszcza podczas prześladowań Apostołów i pierwszych chrześcijan, ale także przez wszystkie wieki – będą się wypełniać słowa, które Jezus wypowiedział w Wieczerniku: „Gdy jednak przyjdzie Pocieszyciel, którego ja wam poślę od Ojca (…) On będzie świadczył o Mnie. Ale wy też świadczycie, bo jesteście ze Mną od początku” (J 15,26-27).
Działanie Ducha Świętego jest „świadczeniem”. Jest ono wewnętrzne, immanentne: Duch działa w sercach uczniów, którzy dają świadectwo Chrystusowi na zewnątrz. Poprzez tę immanentną obecność i działanie ujawnia się i rozszerza po świecie „transcendentna” moc prawdy Chrystusa, który jest Słowem – Prawdą i Mądrością. Od Niego Apostołowie otrzymują za pośrednictwem Ducha moc świadczenia, którą obiecał mówiąc: „dam wam wymowę i mądrość, której żaden z waszych prześladowców nie będzie się mógł oprzeć ani się sprzeciwić” (Łk 21,15). W sposób szczególny potwierdziło się to już w pierwszym męczenniku Szczepanie. Autor Dziejów Apostolskich pisze o nim, że był pełen Ducha Świętego (por. Dz 6,5) oraz: „nie mogli (…) sprostać mądrości i Duchowi, z którego [natchnienia] przemawiał” (Dz 6,10). Również w następnych stuleciach wrogowie wiary chrześcijańskiej nie szczędzili okrucieństw głosicielom Ewangelii, nie cofając się przed rozlewem krwi, aby zmusić ich do milczenia. Jednakże nie zdołali stłumić głoszonej przez nich Prawdy, która dzięki mocy Ducha Świętego nadal rozkwitała w świecie.”[11]
Pomódlmy się za naszą wiarę za wstawiennictwem świętych męczenników…
[1] Inna wersja tego ćwiczenia: Praca indywidualna. Metoda – kartka z pamiętnika (lub kalendarza). Koniecznie musi to być dzień niedzieli Zesłania Ducha Świętego. Zadanie jest następujące – opisać w formie pamiętnikowego zapisu wszystkie przygotowania do tego wieczoru i spotkania oraz wyrazić osobiste wrażenia.
[2] Jan Paweł II, Wierzę w Ducha Świętego, Liberia Editrice Vaticana, Edizioni Aquila Bianca, Libreria Vaticana, Citta del Vaticano 1992, s.28. Dalej cytowane jako WDS. Oczywiście zamiast czytać z kartki katechezę papieską najlepiej jest ją opowiedzieć własnymi słowami i językiem dostosowanym do poziomu grupy, która bierze udział w zajęciach.
[3] WDS, s.29.
[4] WDS, s.29.
[5] Ten punkt katechezy wymaga wcześniejszego ogłoszenia uczniom i przygotowania przez nich pewnych danych, poszperania w prasie lub internecie.
[6] Warto zachęcić wcześniej uczniów, aby pomyśleli nad oryginalną formą prezentacji. Nie musi być to przecież odczytywanie z kartki podstawowych informacji. Może to być scenka, plakaty lub inna, ciekawa forma prezentacji. Odczytywanie tylko z kartki zabije całą zabawę…
[7] WDS, s.19.
[8] WDS, s. 18-19.
[9] WDS, s. 19-20.
[10] Można potem przygotować gazetkę ścienną na ten temat.
[11] WDS, s.20-21