Sakrament bierzmowania
1. Sto pytań do… tekstu!
WSTĘP
Zaczęło się wszystko w Wieczerniku… 50 dni po zmartwychwstaniu Pana Jezusa.
AKTYWIZACJA
Uczniowie otrzymują tekst z opowieścią o Zesłaniu Ducha Świętego, metoda – ostrzelanie tekstu pytaniami, w tej fazie idziemy na ilość, im więcej, tym lepiej. Następnie spośród tych pytań wybieramy trzy najważniejsze.
PUENTA
Jesteśmy świadkami Zesłania Ducha Świętego na pierwszy Kościół zgromadzony w wieczerniku i modlący się w ukryciu przez 50 dni ze strachu przed prześladowaniem. Jezus obiecał, że po swoim odejściu do Ojca ześle Dar z nieba – Ducha Świętego, który „wszystko przypomni”. Dlaczego ogień? JAKBY OGIEŃ… Pod jego wpływem materiał oczyszcza się z domieszek i śmieci. Poza tym wypala on wszystko, jest próbą doświadczenia, znakiem szlachetności…
NOTATKI OGÓLNE
Biblijne podstawy bierzmowania: Jezus Chrystus napełniony Duchem Świętym podczas chrztu w Jordanie obiecał Apostołom, że od Ojca i od Niego otrzymają Pocieszyciela Ducha Prawdy. Duch Święty jest darem dla wszystkich wierzących.
Już w Kościele apostolskim istniało przekonanie, że sam chrzest „w imię Pana Jezusa” (Dz 8,6) nie wystarcza, aby w pełni należeć do Chrystusa i do wspólnoty Kościoła. Na ochrzczonych apostołowie wkładają ręce, aby udzielić im daru Ducha Świętego. Znaczenie tego obrzędu polega na tym, że ochrzczeni otrzymują dar Zmartwychwstałego Pana – samego Ducha Świętego, oraz ściślej zostają złączeni z Kościołem zbudowanym na fundamencie apostołów.
Znaczenie bierzmowania: należy ono do sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego, ma ścisły związek z chrztem i Eucharystią. Sakramenty te włączają chrześcijanina w tajemnicę paschalną Chrystusa i tworzą Kościół.
Chrzest oznacza:
- – przejście razem z Chrystusem ze śmierci grzechu do nowego życia,
- – przybrane synostwo Boże,
- – wejście do wspólnoty Kościoła.
Bierzmowanie:
- – daje udział w wydarzeniu zesłania Ducha Świętego,
- – jest znakiem doskonalszego upodobnienia do Chrystusa.
- – wyciska na duszy niezniszczalny znak, zwany charakterem sakramentalnym – jest podstawą uprawnień i obowiązków w Kościele, a zwłaszcza odnośnie uczestnictwa w liturgii i apostolstwie.
Namaszczenie (KKK 1293 – 1296)
Namaszczenie w symbolice biblijnej i starożytnej posiada wielkie bogactwo znaczeniowe. Oliwa jest znakiem obfitości oraz radości; oczyszcza (namaszczenie przed kąpielą i po niej) i czyni elastycznym (namaszczanie atletów, zapaśnikiem); jest znakiem uzdrowienia, ponieważ łagodzi kontuzje i rany; udziela piękna, zdrowia i siły.
Całe bogactwo znaczeniowe namaszczenia oliwą można odnaleźć w życiu sakramentalnym. Namaszczenie katechumenów olejem przed chrztem oznacza oczyszczenie i umocnienie. Namaszczenie chorych wyraża uzdrowienie i pociechę; namaszczenie krzyżmem świętym po chrzcie, podczas bierzmowania i udzielania sakramentu święceń jest znakiem konsekracji. Bierzmowanie sprawia, że chrześcijanie, to znaczy ci, którzy zostali namaszczeni, uczestniczą głębiej w posłaniu Jezusa Chrystusa i w pełni Ducha Świętego, którą On posiada, aby całe ich życie wyadawało „miłą Bogu wonność Chrystusa” (2 Kor 2,15).
Przez namaszczenie bierzmowany otrzymuje „znamię”, pieczęć Ducha Świętego. Pieczęć jest symbolem osoby, znakiem jej autorytetu… Sam Chrystus mówi o sobie, że Ojciec naznaczył Go swoją pieczęcią. Także chrześcijanin jest naznaczony pieczęcią: „Tym zaś, który umacnia nas wespół z wami w Chrystusie i który nas namaścił, jest Bóg. On też wycisnął na nas pieczęć i zostawił zadatek Ducha w sercach naszych” (2 Kor 1,21-23). Pieczęć Ducha Świętego jest znakiem całkowitej przynależności do Chrystusa i trwałego oddania się na Jego służbę, a także znakiem obietnicy opieki Bożej podczas wielkiej próby eschatologicznej.
Celebrowanie bierzmowania (KKK 1297 – 1303)
Ważnym momentem, który poprzedza celebrację bierzmowania, a równocześnie w pewien sposób do niej należy, jest poświęcenie krzyżma świętego. Dokonuje go dla swej diecezji biskup w Wielki Czwartek podczas Mszy krzyżma świętego.
W obrządku rzymskim biskup wyciąga ręce nad bierzmowanymi. Jest to gest, który od czasów apostolskich jest znakiem daru Ducha. Biskup modli się o Jego wylanie: „Boże wszechmogący, Ojcze naszego Pana Jezusa Chrystusa, który odrodziłeś te sługi przez wodę i Ducha Świętego i uwolniłeś ich od grzechu, ześlij na nich Ducha Świętego Pocieszyciela, daj im ducha mądrości i rozumu, ducha rady i męstwa, ducha umiejętności i pobożności, napełnij ich duchem bojaźni Twojej. Przez Chrystusa, Pana naszego”.
Następuje istotny obrzęd sakramentu. W obrzędzie łacińskim sakramentu bierzmowania udziela się przez namaszczenie krzyżmem na czole, którego dokonuje się wraz z nałożeniem ręki i przez słowa: „Przyjmij znamię Daru Ducha Świętego”. W Kościołach wschodnich, po modlitwie epikletycznej, odbywa się namaszczenie myronem (czyli krzyżmem) na najważniejszych częściach ciała: czole, oczach, nosie, uszach, wargach, piersi, plecach, rękach i stopach. każdemu namaszczeniu towarzyszy formuła: „Pieczęć daru Ducha Świętego”.
Pocałunek pokoju, który kończy obrzęd sakramentu, oznacza i ukazuje kościelną komunię z biskupem i wszystkimi wiernymi.
Skutki bierzmowania
Jest nim przede wszystkim pełne wylanie Ducha Świętego, jakie niegdyś stało się udziałem Apostołów w dniu Pięćdziesiątnicy.
Oraz:
- Zakorzenienie w Bożym synostwie
- Ściślejsze zjednoczenie z Chrystusem.
- Pomnożenie darów Ducha.
- Udoskonalenie więzi z Kościołem.
- Udzielenie specjalnej mocy Ducha do szerzenia i obrony wiary słowem i czynem, do mężnego wyznawania imienia Chrystusa oraz do tego, by nie wstydzić się krzyża.
Sakramentu bierzmowania, podobnie jak chrztu, udziela się tylko jeden raz.
- Siedmiorakie dary Ducha Świętego:
– mądrości, umiejętność korzystania z doświadczenia życiowego, patrzenie na życie i jego sprawy w Bożej perspektywie,
– rozumu; wielu ludzi sądzi, że wystarczy coś wiedzieć, aby to zrozumieć… przywódcy Izraela wiedzieli, co Chrystus mówił i co czynił… wiedzieli wiele, ale nic nie rozumieli… podobnie było z apostołami – udowodnili to w Wielki Piątek… ten, kto wiele wie, może innych uczyć, ale nigdy nie będzie świadkiem wartości, które przekazuje… świadectwo złoży nie ten, kto wiele wie, ale ten, kto wiele rozumie… rozumienie polega na dostrzeżeniu możliwie pełnego sensu słów czy danego wydarzenia, co się ściśle łączy z dostrzeżeniem połączenia wszystkiego w jedną całość… rozumienie można utożsamić z właściwym przekonaniem… wiedza dotyczy zjawisk, rozumienie zaś – dotyczy rzeczywistości, i sięga o wiele głębiej i ukazuje jej sens…
– umiejętności; nie wystarcza tylko czynić dobro – trzeba je czynić umiejętnie… to dobro na świecie nie może mieć tylko charakteru korzyści doczesnej… ale nie chodzi o to, aby dobroć nieba przelewała się w życie doczesne zamieniając je w sielankę pełną szczęścia… Jezus chciał, aby odbiorcy Jego darów wędrowali po tych darach, jak po stopniach, w świat nieutracalnej, czystej dobroci… pragnął, aby to, co ziemskie przemieniło się w to, co niebiańskie…
– rady; trudno jest przyjmować dobre rady, bo one dowodzą, że człek musi przyznać się do ograniczoności i uznać czyjąś rację; znacznie łatwiej jest przyjmować rady złe, bo one odnoszą się do samowoli… dar rady jest to szczególny rodzaj trwałej łaski uzdalniającej przede wszystkim do odbierania dobrych rad, których Bóg udziela samemu świadkowi… ten dar można przekazywać innym…
– męstwa; „tam, gdzie przebywali drzwi były zamknięte z obawy przed Żydami…” dlaczego zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią nie dodało odwagi uczniom do głoszenia o potędze ich Nauczyciela… nadal spięci są strachem przed spotkaniem z otaczającym ich światem, który tak łatwo ukrzyżował Mistrza… dopiero zesłanie Ducha Świętego usunie ten lęk i wypełni ich serca zdumiewającą odwagą… otrzymując Ducha Świętego, apostołowie otrzymali dar odwagi, męstwa… dar pomaga w konsekwentnym przeciwstawianiu się pokusom świata – to znaczy sile przyciągania, jaką dysponuje dobro łatwe… ten dar pomaga w przezwyciężeniu trudności, jakie piętrzą się na drodze człowieka, zniechęcenia i zwątpienia…
– pobożności; Bóg potrzebuje chrześcijan jako świadków odwiecznej, nieodwołalnej miłości, ajką On darzy ludzkość… świadek takiej miłości musi być człowiekiem modlitwy – dzięki niej zyskujemy pewność co do decyzji Boga… doskonalenie modlitwy to trudna sztuka – do nas należy skupienie i czas – a to wspiera Bóg darem pobożności… Bóg jest tu „stroicielem” instrumentu – duszy oraz uzdalnia ją do natychmiastowego oddania siebie Jemu – zabrzmienia instrumentu…
– bojaźni Bożej; ten, kto kocha, nie boi się osoby kochanej… im głębiej przeżywa się prawdę o miłości, tym pełniej doświadcza się miłości Boga, tym mniej się Go obawia… tym więcej ma do Niego zaufania… w tym zaufaniu dźwięczy pewna nuta bojaźni, aby tego zaufania nie zawieść… ten dar wzrasta w miarę jak człowiek się do niego odwołuje…
Owoce Ducha Świętego (Ga 5,22):
– miłość, – radość,
– pokój, – cierpliwość,
– uprzejmość, – dobroć,
– wierność, – łagodność,
– opanowanie.
- Doświadczenie Boga: czymś innym jest mówienie o Jezusie Chrystusie, a czymś innym, znacznie ważniejszym, jest mówienie do Jezusa czy słuchanie Jego Ducha…
Człowiek nie dochodzi do wiary nie przez nauczanie dogmatów, lecz przez swoje własne doświadczenie Boga w konkretnym doznaniu, wyrażone własnymi słowami.
U podstaw nawrócenia leży nie tylko prawdy o Jezusie, lecz prawda Jezusa.
Obraz darów Ducha Świętego: pęk kluczy, z których każdy pasuje do konkretnych drzwi w domu, w którym mieszkam, w domu mojej duszy, mojego wewnętrznego świata…