Wrota czasu. Historia Abrahama, cz. 2

Grupa docelowa: Młodzież Rodzaj nauki: Lektura Tagi: Biblia, Powołanie Abrahama, Stary Testament, Wrota czasu

PDF Druk

Wojciech Surówka OP, Szczecin 2005

Trudności

Abraham wybrał Boga jedynego, porzucił bożki i poszedł za Jego wezwaniem. Mogłoby się wydawać, że to już wszystko, co może zrobić. Jednak Bóg będzie mu ukazywał jak wiele jeszcze musi w sobie zmienić na drodze wiary. Rozpoczyna się jego droga wiary.

Słabości

W ziemi Kanaan, do której doszedł za głosem Boga nastał głód. Aby przetrwać Abram wyszedł ku Egiptowi. Co mówi tekst Biblii:

„Gdy zaś mieli już wejść do Egiptu, rzekł Abram do żony swojej Sarai: jesteś piękną kobietą. Gdy ujrzą cię Egipcjanie, powiedzą: to jego żona. Zabiją mnie a ciebie zostawią przy życiu. Mów więc, że jesteś moją siostrą, abym nie postradał życia i aby mi było dobrze z twojej przyczyny.”

I tak też się stało. Egipcjanie zabrali Sarai na dwór faraona, Abramowi zaś dali owce, woły i osły, sługi niewolnice i wielbłądy. Miał więc Abram wiele pożytku ze swego postępku. W dalszej części tekstu dowiadujemy się, że nikt nie upomniał się o Aarai tylko Pan, który zaczął karać Egipcjan plagami, za to, że faraon zabrał żonę Abrama. Pytanie: dlaczego Abram tak postąpił?

Odpowiedzi: (z komentarzy biblijnych):

„Wybieg jakiego używa, nie musi być napiętnowany jako niemoralny. Najpierw Sara była istotnie jego siostrą przyrodnią. Następnie Abraham nie miał wyboru…”
„Opowiadanie to ma ukazać szczególną opiekę Bożej Opatrzności nad Abrahamem, jego roztropność”
„Sara zgodziła się na to, gdyż ówczesne niewiasty musiały często rezygnować ze swojej czci. Zresztą nie dopatrywano się niczego zdrożnego w kłamstwie, jeżeli intencja nie była przewrotna.

Pytanie podstawowe: czy pisarz biblijny wiedział, że dzieje się tutaj sprawa wątpliwa moralnie. „”Może nie nazbyt jaskrawo – a już na pewno nie w tej samej co nasza skali ocen – ale jednak wiedział na pewno. Gdyby bowiem nie wiedział albo też było mu to obojętne, nie wplótłby w opowieść przekazu o interwencji Pana, wyraźnie nie aprobującego sytuacji. Skoro zaś on wiedział, czemu my tak dziwacznie się gimnastykujemy przy tej opowieści? Cokolwiek słusznego i sprawiedliwego dałoby się powiedzieć o uwarunkowaniach obyczajowych czasu i miejsca – nie da się wybronić Abrahama. (…) Że żonę swoją zaprezentował jako siostrę, było to półkłamstwo z gatunku tych, które są całą nieprawdą; intencje zaś były przewrotne. A przede wszystkim bał się. Bardzo się bał. (…) Można więc zrozumieć strach Abrahama. Jednakże i tak niepięknie postąpił, nie chcąc niczego ryzykować. Jeżeli zaś czerpał ze swego niepięknego uczynku korzyści materialne, jeśli ponadto zaraz na wstępie dowiadujemy się, że nawet liczył z góry na owe rozliczne korzyści. (…) To jest świństwo. (Żychiewicz, 94-95)

Jednak opowieść ta posiada swój głęboki sens. Płynie on z potraktowania na serio naszego życia, również życia wiary.

„Bądźmy szczerzy, ileż to razy w literaturze religijnej, publicystyce, rozprawkach stawia się przed ludźmi miraże aksamitne, kołyszące, optymistyczne. Mówi się: uwierz. Przyjmij Boga, zawierz Bogu, a wszystko zaraz się odmieni, wszystko będzie inne. Piękniejsze, jaśniejsze, prostsze. Świat będzie inny. Ty będziesz zupełnie inny: poskładany, wyprostowany, zintegrowany wewnętrznie. Twoje życie stanie się spójne. Nowy człowiek. Tyko uwierz.” (Żychiewicz, 95)

Bóg nie zmienia świata – to nie magia. Nie minie bezsens świata, zła, naszych słabości – sens płynie z zawierzenia Bogu. Abram nie wyzbył się od razy wszystkich swoich wad, droga wiary ma swoje etapy.

Przemiana

W Abramie dokonuję się jednak przemiana. W dalszej części opowieści pojawia się postać Melchizedeka. Jest to postać dziwna, z którą egzegeci zarówno żydowscy jak i chrześcijańscy nie potrafią sobie poradzić. Abram spotyka się z nim kiedy wraca po wygranej bitwie.

„Melchizedek jest postacią wielce tajemniczą. Nie był on Hebrajczykiem. Miejscowość Salem [której był królem] została zidentyfikowana jako Jerozolima. (…) Nie będąc semitą, jest jednak kapłanem prawdziwego Boga Stworzyciela. Łączy w sobie kapłaństwo i królewskość – jak Jezus.” (Żychiewicz, 97). Dlatego z interpretacją tej postaci mają egzegeci żydowscy – wskazuje In zbyt jednoznacznie na Jezusa. O Melchizedeku nie wiemy nie ponad to, że „będąc królem miast pokoju i kapłanem Boga Stworzyciela, błogosławił Abrahamowi, przynosząc chleb i wino” (Żychiewicz, 97). Przyniesione przez niego w obrzędzie pojednania chleb i wino są niewątpliwie zapowiedzią (typem) Eucharystii. Autor listu do Hebrajczyków tak o nim mówi: „Bez ojca, bez matki, bez rodowodu, nie mając ani początku dni, ani końca życia, upodobniony do syna Bożego, pozostaje kapłanem na wieki.” (Hbr 7, 3) Postać ta pozostaje tajemnicza i wszelkie domysły, kim był w rzeczywistości Melchizedek pozostają bezpłodne. Najpełniejszy wydaje się opis dany w Liście do Hebrajczyków – oszczędny, ale i wyczerpujący.

W spotkaniu z Melchizedekem dokonuje się w Bramie jakaś przemiana. Z tego spotkania wychodzi oczyszczony. „Ten sam człowiek, który niedawno frymarczył własna żona w przewidywaniu korzyści materialnych, teraz odrzuca propozycję króla Sodomy, który w podziale ofiarował mu mienie pokonanych. A nawet i sprawiedliwie mu się ono należało. Mówi jednak Abraham królowi Sodomy: „Podnoszę moje ręce do Jahwe, Najwyższego Boga, który stworzył niebo i ziemię, że ani nitki, ani rzemienia do sandałów nie wezmę. (…) Nic dla mnie”. (…) Doprawdy: nie należy się dziwić żydowskim rabinom, że z taka niechęcią czytali także i ten fragment opowieści. Oni już wiedzieli, że kilkunastu wystraszonym i zagubionym ludziom w Wieczerniku pozostawiono w przymierzu Chleb i wino. Jak Abrahamowi.” (Żychiewicz, 98)