Dawid królem Izraela

Hebron – fakty i historia

Jerozolima: prehistoria, zdobycie miasta i panowanie Dawida

HOMILIA 1

1. Dawid w końcu został królem. Wrogowie jego powyrzynali się nawzajem. Zdobył Jerozolimę, ustanowił tam stolicę, swoje miasto. Stawał się coraz potężniejszy. Ideał faceta. Wzór człowieka sukcesu.

2. „Bo Pan, Bóg zastępów, był z nim”. Panie, Boże zastępów, niezależnie od tego, czy jesteśmy ludźmi sukcesu, czy porażki, kobietami czy mężczyznami – bądź zawsze z nami!

Wiktorówki, 27 stycznia 2020, 2 Sm 5, 1-7.10; Ps 89; Mk 3, 22-30

HOMILIA 2

1. Pewien etap w historii Izraela zakończony. Redaktor tekstu robi przedpole dla następnych wydarzeń. Stąd tylko w telegraficznym skrócie czytamy o wydarzeniach, które same w sobie są interesujące.

2. Dlaczego bowiem Hebron nie został stolicą zjednoczonych plemion? Jak zdobyto Jerozolimę – miasto praktycznie nie do zdobycia?

3. Te sprawy nie są ważne dla redaktora tekstu. Pan, Bóg Zastępów prowadzi Dawida – to jest najważniejsza sprawa!

4. I nas prowadź, Panie, przez codzienność, niech umacnia nas Twoje ramię!

Radonie, 24 stycznia 2022, 2 Sm 5, 1-7.10; Ps 89; Mk 3, 22-30

LEKTURA DODATKOWA

1. Hebron jest jednym z czterech świętych miast Izraela. Izrael ma cztery święte miasta: Jerozolimę, Tyberiadę, Safed i Hebron. Hebron jest jedynym, w którym Żydzi stanowią obecnie niewielką część populacji, ale zajmuje szczególne miejsce w sercach narodu żydowskiego.
2. W Hebronie mieszkał Abraham – nasz Praojciec.
Po raz pierwszy Hebron jest wspomniany w Biblii jako miejsce, gdzie Abraham zbudował ołtarz, aby służyć B-gu, po tym, jak B-g powiedział mu: „Powstań, obejdź kraj [Kanaan] wzdłuż i wszerz [Kanaan], gdyż tobie go oddam” (Bereszit, 13:17-18). Miejsce, w którym się osiedlił, określa się jako „równinę Mamre, która znajduje się w Hebronie ”. W Mamre Abraham usłyszał nakaz B-ży, aby obrzezać siebie i każdego potomka swojego płci męskiej.
3. Jest często nazywany Kirjat Arba.
W wielu przypadkach Tora określa, że wcześniejsza nazwa Hebronu to Kirjat Arba („miasto czterech”). Raszi cytuje tradycję midraszową, według której ta nazwana pochodzi od podania o czterech gigantach, którzy tam mieszkali: Ahiman, Szeszaj, Talmai oraz ich ojciec. Innym wyjaśnieniem tej starszej nazwy jest to, że tam zostały pochowane cztery małżeńskie pary: Adam i Ewa, Abraham i Sara, Jicchak i Riwka oraz Jakow i Lea. Współczesne Kirjat Arba to żydowskie miasto na wschód od Hebronu, założone w 1968 roku.
4. Abraham zakupił tę ziemię.
Po śmierci żony Sary w wieku 127 lat, Abraham przybył do Hebronu, aby opłakiwać ją i tam pochować. Hetyci, którzy tam mieszkali, zaoferowali Abrahamowi miejsce, które wybrał, i wybrał jaskinię na polu należącego do Efrona. Efron chciał podarować go [całą parcelę] Abrahamowi w prezencie, ale Abraham nalegał, aby zapłacić uczciwie i zgodnie z prawem, ostatecznie kupując tę ziemię za 400 srebrnych szekli.
To był pierwszy zarejestrowany zakup ziemi przez Żyda w Izraelu.
5. Adam i Ewa byli pierwszymi, których pochowano w tej ziemi.
Jaskinia miała swoje specyficzne znaczenie jeszcze zanim Abraham ją kupił.
Po wygnaniu Adama z Gan Eden – rajskiego ogrodu, sam B-g przygotował miejsce przy wejściu do ogrodu, wykute w skale, w którym miał być pochowany Adam, praojcowie i pramatki.
Jaskinia ta należała do Efrona, ale tylko Abraham był na tyle wysoko duchowo, aby wiedzieć o znaczeniu tego miejsca.
Oto historia zapisana w tekstach mistycznych o tym, dlaczego miejsce to było tak niezwykłe (źródło – Zohar Chadasz, Ruth; Zohar 1:127–128).:
Rabin Elazar ujawnił, że Abraham po raz pierwszy znalazł to szczególne miejsce w dniu, w którym aniołowie przyszli mu powiedzieć, że Sara urodzi syna [Icchaka]. Kiedy trzej mężowie (aniołowie) odwiedzili Abrahama, ten, by godnie przyjąć gości, zlecił ubić cielę i nakarmić swoich wędrownych (zob. Bereszit, 18:7). Cielę wpadło do jaskini, a Abraham poszedł po niego. Potem codziennie chodził w to miejsce, skąd pochodziły niebiańskie aromaty. Tam modlił się do B-ga, a tam B-g przemawiał do niego. Charakter jaskini był taki, że tylko jej prawdziwy właściciel mógł zobaczyć jej szczególne właściwości. Tam, gdzie Abraham widział światło, Efron widział ciemność. Niemniej jednak Abraham nie kupił tego miejsca, dopóki Sara nie zmarła, aby nie wzbudzić zainteresowania ludzi tym miejscem. Dopiero gdy musiał pogrzebać ukochaną żonę, kupił pole Efrona i jego cudowną jaskinię.
6. (Prawie) Wszyscy praojcowie i matki zostali tam pochowani.
Nie zależnie od tego, gdzie zmarli, wszyscy trzej nasi praojcowie – Abraham, Icchak i Jakub – zostali pochowani wraz z żonami w jaskini „Efronu”, która stała się znana jako Me’arat HaMachpelah, „podwójna jaskinia”. Jakow miał dwie żony: Leę i Rachel; w tej jaskini pochowano tylko Leę. Rachel, jego ukochaną żona, została pochowana na poboczu w drodze do Betlejem. Tradycja mówi, że samotna i opuszczona modli się za swoje dzieci , wciąż przypominając o B-skiej obietnicy powrotu ich dzieci do Ziemi Obiecanej.
7. W Hebronie mieszkał Jakow.
W przekładach Tory, w części o Josefie i jego braciach powiedziano, że Jakow wysłał Josefa „z doliny Hebronu”, aby poszukał swoich braci, którzy wypasali owce. (Bereszit, 37:14).
8. Szpiedzy dotarli do Hebronu.
Dwunastu szpiegów wysłanych przez Mojżesza na zwiady do Ziemi Świętej dotarło aż do Hebronu. Dokładna analiza tekstu sugeruje, że tylko Caleb, jeden z dwóch sprawiedliwych zwiadowców, udał się tam, aby się modlić (Bamidbar, 13:22). Caleb pozostał wierny B-gu i Mojżeszowi, a Hebron otrzymał w nagrodę jako dziedzictwo rodzinne (Ks. Sędziów,1:20).
9. Hebron był miastem sanktuarium.
Hebron był jednym z miast poświęconych jako „ir miklat”, „miasto schronienia” (Joszua 21:13). Zamieszkali tam kapłani, ale nie przekazywano im parceli ziemi na własność. Człowiek, który przypadkowo zabił innego, mógł tam bezpiecznie mieszkać, chroniona przed mściwymi krewnymi ofiary.
10. To była stolica Króla Dawida przed Jerozolimą.
Hebron był ważnym centrum politycznym, społecznym i duchowym w czasach Króla Dawida. Zanim Dawid przeniósł się Jerozolimy, Hebron był siedzibą jego monarchii przez siedem i pół roku. (9 lat później jego syn Absalom rozpoczął bunt.)
11. Najlepsze jagnięta to jagnięta z Hebronu.
Ofiary ze zwierząt regularnie składano w Świątyni Jerozolimskiej. Talmud donosi, że ci, którzy starali się zapewnić najlepsze jagnięta na ofiary, kupowali jagnięta hodowane na zdrowych wzgórzach Hebronu (Talmud, Menachot 87a).
12. Juda Machabeusz zdobył twierdze.
W okresie Drugiej Świątyni Hebron był ufortyfikowanym miastem rządzonym przez Edomitów. Tak więc, gdy Juda Machabeusz ponownie zdobył nieżydowskie miejsca do ukrycia się w Ziemi Świętej, według przekazów, zaatakował Hebron i jego przedmieścia, zniszczył jego fortyfikacje i spalił otaczające go wieże (Maccabeusze, 5:65).
13. Herod stworzył tam wspaniałą strukturę miasta.
Herod, Król Judei, najbardziej pamiętany ze swojego okrucieństwa i wielkich budynków, których budowę zlecił. Zlecił budowę wspaniałego prostokątnego ogrodzenia wokół miejsca Jaskini Praojców. Dzięki solidnym ścianom o grubości sześciu stóp struktura ta jest częścią kompleksu, który stoi do dziś. Jeżeli przyjrzeć się uważnie, a można zauważyć, że kamienie przypominają kamienie z HaKotel (Ściany Płaczu), który również został zbudowany pod rządami Heroda.
14. Żydzi mieszkali tam przez większą część wygnania.
Nawet po tym, jak Rzymianie splądrowali Judeę i wygnali Żydów, Żydzi w miarę możliwości nadal pozostali mieszkać w Hebronie. W okresie krzyżowców Żydzi zostali wydaleni z Hebronu, ale później niektórzy muzułmańscy władcy pozwolili im tam zamieszkać. Nawet za krzyżowców Żydzi starali się odwiedzić Hebron i modlić się w miejscu pochówku patriarchów. Zarówno Maimonides, jak i Benjamin z Tudeli również odwiedzili Hebron i modlili się tam w połowie XII wieku.
15. Wygnańcy, uciekinierzy z Hiszpanii osiedlali się w Hebronie.
Po wydaleniu z Hiszpanii wszystkich Żydów, którzy odmówili przejścia na chrześcijaństwo, do Hebronu przybył wielka grupa hiszpańskich wygnańców. W 1540 r. Pod przywództwem rabina Malkiela Aszkenazyjskiego zbudowali synagogę Avraham Avinu. Wiele lat później Drugi Rebbe Chabadu, Rabin DovBer, zakupił synagogę na niższym poziomie budowli, obecnie najstarszą synagogę Chabad na świecie.
16. Chasydzi Chabadu osiedlili się w Hebronie w 1815 r.
Społeczność aszkenazyjska w Hebronie została założona przez grupę chasydów z Chabadu na początku XIX wieku. Przez dziesięciolecia przewodniczyli nim Rebbecin Menuchah Rachel Słonim (córka rabina DovBera) i jej mąż, Rabbi Jaakov Kuli Słonim. Zarówno Żydzi, jak i Arabowie szukali jej rad i błogosławieństw. Jej dom, znany jako Beit Schneerson, został odnowiony i obecnie jest domem dla kilku żydowskich rodzin.
17. Sefardyjczycy i Aszkenazyjczycy byli bliskimi sąsiadami.
Hebron był domem dla wybitnych społeczności aszkenazyjskich i sefardyjskich. Rabin Chaim Rachamim Josef Franco, urodzony na Rodos przywódca społeczności sefardyjskiej, założył w 1893 r. Szpital Chesed LeAwraham, który służył zarówno Żydom, jak i Arabom. Od 1909 r. Jest znany jako Beit Hadassah, po Syjonistycznej Organizacji Kobiet Hadassah w Ameryce wziął odpowiedzialność za personel medyczny. Po odejściu rabina społecznością sefardyjską kierował Rabin Chaim Chizkiyah Medini, znany ze swojej encyklopedii prawa żydowskiego Sdei Chemed.
18. Wielkie Jesziwot (jesziwy) mają swoje korzenie w Hebronie.
W 1911 r. Rabin Szołom Dow Lubawicz wysłał do Hebronu kilku swoich najwybitniejszych uczniów, aby założyć Jesziwy Torat Emet. To przedsięwzięcie zostało jednak przerwane przez wybuch I wojny światowej. Ponieważ Turcja (która wówczas panowała na Ziemi Świętej) opowiedziała się po stronie Niemców, wielu studentów będących obywatelami Rosji zostało zmuszonych do opuszczenia kraju. Jesziwa została ostatecznie przeniesiona do Jerozolimy, gdzie nadal jest ośrodkiem stypendiów Tory.
W 1924 r. W Hebronie powstał oddział słynnej jesziwy Slabodka. Jesziwa rozwijała się do czasu, tragedii w1929 r., gdy zdarzyła się masakra hebrońska, która załamała żydowski życie w tym mieście. Jesziwa również przeniosła się do Jerozolimy, gdzie się rozwinęła i jest nadal znana potocznie jako „Hebron Jesziwa”.
19. 67 Żydów zostało zamordowanych podczas masakry w Hebronie w 1929 r.
Życie społeczności żydowskiej w Hebronie zostało załamane latem 1929 r. Po gwałtownym pogromie, który obejmował zamieszki, grabieże, gwałty i morderstwa ze strony muzułmańskich mieszkańców Hebronu. Wśród ofiar były małe dzieci, kobiety, uczniowie, studenci i osoby starsze – w tym członkowie rodziny Słonimów, dobrze znani zarówno przez muzułmanów, jak i Żydów. Pozostali Żydzi w mieście zostali ewakuowani przez Brytyjczyków. Po wojnie o niepodległość w 1948 r. Hebron znalazł się pod rządami Jordanii, nikt z Żydów nie mieszkał tam aż do czasów po wojnie sześciodniowej w 1967 r.
20. Życie żydowskie wznowione w Hebronie po wojnie sześciodniowej.
Po wielkim cudownym zwycięstwie w wojnie sześciodniowej wzrosło zainteresowanie i dążenie do odnowienia żydowskiego życia w Hebronie. Z czasem Kirjat Arba rozwinął się, a Żydzi osiedlili się w samym centrum Hebronu, odzyskując żydowskie dobra i przywracając je do dawnej świetności. Synagoga Avraham Avinu, Beit Hadassah i inne obiekty żydowskie znów tętnią życiem, a głos ich studium i modlitwy słychać wśród ich kamiennych ścian.
21. Hebron jest miastem podzielonym.
Na mocy porozumienia z Oslo w 1995 r. i późniejszego porozumienia z Hebronu w 1997 r. Miasto zostało podzielone między Izraelem a Autonomię Palestyńską. Większość miasta (H1) jest kontrolowana przez Palestyńczyków, reszta (H2) znajduje się pod żydowskimi rządami. Jednak pomimo zagrożeń Żydzi nadal gromadzą się w Hebronie, „mieście ojców”. Każdego roku w Szabat Chajei Sarah, kiedy Żydzi czytają historię Abrahama kupującego działkę w Hebronie za 400 srebrnych szekli, odbywają się wielkie zgromadzenia przybywających na świąteczne i podnoszące na duchu szabatowe przeżycie.
22. Żydowskie modlitwy wznoszą się nad Hebronem.
Pomimo trudności (i niebezpieczeństwa) Żydzi nadal przybywają do Hebronu, aby się modlić. Powszechnie mówi się, że wszystkie modlitwy wznoszą się do nieba przez Wzgórze Świątynne w Jerozolimie, dawne miejsce Świątyni. Istnieje jednak starożytna tradycja, że nasze modlitwy (pierwsze) idą do Hebronu na ich drodze do B-ga.
(opracowanie na podstawie tekstów Menachem Posnera).

Źródło tekstu: chabad.org.pl

Dawid (hebr., „dowódca” lub „umiłowany”) (ur. Betlejem? – 970 p.n.e. Jerozolima) – drugi król izraelski (od ok. 1010 p.n.e.), najmłodszy syn Jessego z plemienia Judy, ojciec Salomona; poeta i muzyk. Bohater ksiąg biblijnych (Ksiąg Samuela, 1 Księgi Królewskiej, 1 Księgi Kronik). Będąc pasterzem, został potajemnie namaszczony przez proroka Samuela na króla. Potem przebywał na dworze Saula jako giermek (grą na cytrze rozpraszał przygnębienie króla). Według innej starotestamentalnej tradycji, po zwycięstwie nad potężnym filistyńskim wojownikiem Goliatem (zabił go kamieniem z procy) został mianowany dowódcą wojsk królewskich.

Prześladowany przez Saula, którego opanowała zazdrość i nieufność, uciekł na Pustynię Judzką i tam wiódł życie rozbójnicze. Po śmierci Saula i jego syna Jonatana obwołał się królem Judy, obierając za stolicę Hebron. Stopniowo zdobył rządy nad całym krajem, przejął panowanie nad plemionami północnymi i stworzył silne, zjednoczone państwo izraelskie. Około 1003 r. p.n.e. uwolnił Jerozolimę z rąk kananejskiego plemienia Jebuzytów, przeniósł do niej stolicę i Arkę Przymierza, czyniąc z miasta centrum religijne i polityczne państwa. W procesie konsolidacji królestwa podporządkował sobie państewka aramejskie, Ammonitów, Moabitów, Edomitów, Amalekitów i Filistynów; utrzymywał dobre stosunki z miastami i portami fenickimi. Doprowadził do potęgi królestwa Izraela, umacniając organizację wewnętrzną. państwa i utrzymując doświadczoną stałą armię, złożoną głównie z najemników. Dawid sprawował władzę absolutną, wprowadził wysokie podatki i system robót przymusowych, stłumił bunt niezadowolonych mas ludowych pod przywództwem swojego syna Absaloma, którego zamordowano wbrew jego rozkazowi. Swoim następcą mianował Salomona. Dopuścił się cudzołóstwa z Batszebą i przyczynił do śmierci jej męża Uriasza.

W judaizmie Dawid zapoczątkował tzw. tradycję królewską, wyrażającą oczekiwanie na Króla – Pomazańca Bożego, Mesjasza, z którym utożsamiano odtąd tytuł Syn Dawida, a wyrażenie „tron Dawida” stało się symbolem wiecznego panowania. W tradycji chrześcijańskiej Dawid. uchodzi za typ Chrystusa, nazywanego w Ewangelii Mateusza Synem Dawida, poprzez Józefa zaś za przodka Jezusa z Nazaretu. Nowy Testament przedstawia Dawida także bez związku z Jezusem – jako proroka żydowskiego i człowieka wiary. W typologii biblijnej historię Dawida często zestawiano z życiem Jezusa Chrystusa (np. zwycięstwo nad Goliatem i triumf Chrystusa nad szatanem, miłość Dawida do Batszeby i oblubieńcza miłość Kościoła do Chrystusa). Dawidowi tradycja przypisywała autorstwo m.in. 73 utworów w Księdze Psalmów, w których przepowiadał przyjście Mesjasza oraz nadejście królestwa mesjańskiego; ułożył elegie żałobne po śmierci Saula, Jonatana i Abnera (bibliści datują redakcję psalmów na okres znacznie późniejszy, chociaż nie wykluczają wcześniejszego powstania pewnych ich fragmentów).

Dawid był znany także w tradycji islamu. O królu izraelskim (kalif Dawud) mówiły wzmianki w Koranie i późniejsze komentarze, ukazujące go przede wszystkim jako wzór modlitwy, postu i pokuty. Mistyczny sufizm przedstawia Dawida, którego śpiew sprawia, że ptaki spadają na ziemię, woda przestaje płynąć, a słuchacze wpadają w ekstazę.

Kult Dawida jako świętego Starego Testamentu rozwijał się przede wszystkim w pozostających pod wpływem żydowskim tradycji Kościołach wschodniego. W Kościele zachodnim znany od V w., głownie w Irlandii dzięki św. Patrykowi, później rozpowszechniony przez misjonarzy iro-szkockich w Europie Zachodniej. Od średniowiecza patron śpiewaków, muzyków i poetów. Święto Dawida obchodzone jest: 19 grudnia (Kościół koptyjski), 22 grudnia (Kościół ormiański), 26 grudnia (Rosyjski Kościół Prawosławny, maronici), 29 grudnia (Kościół zachodni, Jerozolima), 31 grudnia (Serbowie).

W literaturze Dawid pojawił się już w późnoantycznych i średniowiecznych kronikach świata. Postać Dawida – wieszczego proroka i śpiewaka, a także prototypu Chrystusa oraz patriarchy Starego Testamentu, wybawionego z otchłani piekieł – występuje też w średniowiecznych widowiskach religijnych, misteriach pasyjnych i wielkanocnych. W okresie reformacji, zwłaszcza w protestantyzmie, popularny był motyw idealnego, pobożnego monarchy, który łączy władzę świecką z przywództwem duchowym (np. H. Sachs, Tragedia König Saul, 1557; L. de Masures, David combattant, David triomphant, David fugitive, 1566; A. Pape, Monomachia Davidis et Goliae, 1575). Od XVI w. liczne dramaty podejmowały historię Dawida uwikłanego w konflikt o władzę (Saul), w namiętność niecofającą się przed zbrodnią (uwiedzenie Batszeby i zabójstwo Uriasza); autorzy podkreślali religijno-moralny sens grzechu i pokuty Dawida (od XVII w.). Tematem literackim stała się też przyjaźń Dawida i Jonatana, niejednokrotnie idealizowana i zestawiana ze słynnymi parami antycznymi. W literaturze romantyzmu dominowała postać artysty, poety i pieśniarza, który swoją sztuką sławi Boga. Poetów najczęściej fascynowała w postaci Dawida tajemnica jego upadku, nawrócenia i wiary wyrosłej z cierpienia; znalazła ona odbicie także w twórczości muzycznej (m.in. Guillaume de Machaut, Marc-Antoine Charpentier, Georg Philipp Telemann, Wolfgang Amadeus Mozart, Arthur Honegger).

Dawid jest jedną z najczęściej prezentowanych w sztuce (głównie chrześcijańskiej) postaci ze Starego Testamentu; ukazywano go jako proroka, króla-śpiewaka (w koronie, z harfą lub cytrą), pasterza, wojownika. Najstarsze przedstawienia pochodzą z III w. (malowidła w synagodze w Dura Europos). W średniowieczu najpopularniejszy był wizerunek Dawida jako króla-śpiewaka – motyw ten pojawiał się w iluminowanych kodeksach, w rzeźbie (Moissac, kościół Saint-Pierre, Ripoll, katedra – oba XII w.; Trzebnica, kościół Cysterek, ok. 1230–1240), na witrażach (katedra w Chartres, XIII w.); ukazywano go również jako proroka (Studnia Mojżesza, kartuzja w Champmol koło Dijon, 1398–1405, Clausa Sluter). W okresie nowożytnym wielką popularnością, zwłaszcza we Włoszech, cieszył się temat triumfu Dawida nad Goliatem (Dawid z mieczem lub procą w dłoni i głową Goliata u stóp lub w ręku), interpretowany politycznie jako symbol walki włoskich republik miejskich o niezależność (rzeźby Donatella, 1430, Andrei del Verrocchia, ok. 1470, Michała Anioła, 1501–1504). Ponadto wizerunek Dawida pojawiał się w scenach kąpieli Batszeby, w przedstawieniach Drzewa Jessego (jako jeden z przodków Chrystusa). Od średniowiecza powstawały też cykle narracyjne ukazujące dzieje Dawida (ilustracje biblijne Josta Ammana, Lucasa Cranacha). W XVI–XVIII w. Dawida jako patrona muzyki przedstawiano często na prospektach organowych (kościół Bernardynów w Leżajsku, katedra w Oliwie).

Źródło tekstu: sztetl.org.pl

Dlaczego Dawid wybrał Jerozolimę na stolicę swego Królestwa?
Zdaniem dr. Michaela Bramnika z Uniwersytetu w Illinois, geologiczna budowa terenu była najważniejszym czynnikiem branym pod uwagę przez Dawida podczas dokonywania wyboru nowej stolicy Królestwa Izraela. _Była to niewątpliwie przemyślana decyzja_ – podkreśla amerykański badacz. Przypomnijmy, że według tradycyjnej, biblijnej wersji Dawid podjął decyzję o wyborze nowej stolicy sugerując się głosem Boga.

Dr Michael Bramnik poddał szczegółowej analizie historyczne dokumenty i mapy regionu, po czym doszedł do zdumiewających wniosków w kwestii geologicznej budowy terenu, na którym wzniesiono Jerozolimę. Wyniki swoich badań Bramnik przedstawił w wykładzie: „The Bedrock of Monotheism: The Geology of Jerusalem and Its Historical and Religious Implications” wygłoszonym 20 października na spotkaniu Amerykańskiego Towarzystwa Geologicznego w Portland, w stanie Oregon.

U stóp wzgórza, na którym wzniesiono Jerozolimę, znajdowało się źródło Gichon. Jego istnienie było, według amerykańskiego badacza, jednym z powodów, dla których Dawid zdecydował się zdobyć miasto Jebusytów i założyć tam nową stolicę swego Królestwa. Aby dostać się do miasta, król rozkazał grupie wojowników przejść przez podziemny tunel, przez który przepływała woda ze wspomnianego źródła. Jak zauważa Bramnik, skały wapienne, dodatkowo wystawione na działanie warunków atmosferycznych, ulegały procesowi krasowienia (rozpuszczania, będącego elementem tzw. wietrzenia chemicznego), co zapewniało stały dopływ wody do miasta. Kwas węglowy (m.in. składnik wody deszczowej) w połączeniu z wapieniem był głównym czynnikiem powodującym erozje materiału skalnego. W następstwie wspomnianych procesów dochodziło do zmiany rzeźby terenu, co w połączeniu ze żłobiącymi właściwościami przepływającej wody zwiększało powierzchnię tunelu. Podsumowując należy stwierdzić, że łatwość z jaką doprowadzano wodę ze źródła Gichon w obręb murów miejskich oraz istnienie tunelu, przez który można było dostać się do miasta, były, według amerykańskiego badacza, decydującymi czynnikami wpływającymi na decyzję powziętą przez Dawida.

Do zdobycia miasta doszło w 1003 r. p.n.e. Ośrodek dotąd zamieszkany przez Jebusytów (stąd jego nazwa – Jebus), został zajęty przez Izraelitów. Król Dawid zmienił jego nazwę na Jerozolima, czyniąc ją stolicą swego Królestwa. Informacji na ten temat dostarcza nam Biblia: Dawid zamieszkał w twierdzy, którą nazwał Miastem Dawidowym. Zbudował potem mur dokoła: od Millo do wnętrza. Dawid stawał się coraz potężniejszy, bo Pan, Bóg Zastępów, był z nim (2 Sm 5:9-10).

Przeszło 300 lat później, w 701 r. p.n.e., z naturalnych warunków geologicznych terenu skorzystał król Ezechiasz. Podczas oblężenia miasta przez Asyryjczyków1, kazał on przekopać przez wzgórze kolejny, długi na 550 metrów tunel, w celu doprowadzenia większej ilości wody ze źródła. W mieście wpływała ona do zbiornika Siloe. Jak zauważa Bramnik, zapewnienie miastu zasobów wody uniemożliwiło królowi Senacheribowi zdobycie Jerozolimy. Autorzy biblijni odczytywali ten fakt przez pryzmat cudownego ocalenia, przykładu wstawiennictwa Boga za swym ludem. Nie dostrzegano natomiast, zasługującej na pochwałę, wyjątkowej przezorności króla. Według Bramnika, przetrwanie asyryjskiego oblężenia było, w ujęciu Izraelitów, możliwe dzięki ich pobożności. W Biblii czytamy, że Bóg udzielił im wsparcia zsyłając Anioła: Tejże samej nocy wyszedł Anioł Pański i pobił w obozie Asyryjczyków sto osiemdziesiąt pięć tysięcy ludzi. Rano, kiedy wstali, oto ci wszyscy byli martwymi ciałami (2Krl 19:35).

Inny punkt widzenia
Według francuskiego badacza, Jacquesa Brienda głównym czynnikiem, który przesądził o wyborze nowej stolicy była konieczność zmiany lokalizacji najważniejszego miasta w Królestwie w kierunku północnym. Zdaniem Brienda, decyzja Dawida musiała wywołać pewne zdenerwowanie mieszkańców Hebronu (dotychczasowej stolicy Królestwa, położonej ok. 35 km na południe – przyp. aut.) i nietrudno zrozumieć, że niezadowolenie z faktu przeniesienia stolicy wykorzystał Absalom, organizując bunt przeciwko królowi, swemu ojcu, i wybrał Hebron jako miasto, gdzie zamierzał zostać monarchą.

Jak dodaje Briend, powierzchnia miasta jebuzejskiego i dawidowego nie powinna przekraczać 4,5 ha, zgodnie z tym, co wiemy o miastach w tej epoce. Forteca, którą zdobyli Izraelici położona była na skalistym wzgórzu (Ofelu). Z obu stron otaczały ją doliny (Cedronu i Tyropeonu). We wschodniej części fortecy istniał mur obronny wzniesiony w epoce środkowego brązu II (1800 r. p.n.e.). Najprawdopodobniej na tym odcinku murów istniała niegdyś tzw. Brama Wody, przez którą mieszkańcy miasta, w czasach pokoju, udawali się do źródła Gichon. Jedynie w przypadku oblężeń korzystano ze studni, do której wodę doprowadzano przez specjalny kanał.

Źródło tekstu: histmag.org

Około 3000 lat temu Dawid, syn Jessego, został koronowany na króla Izraela. Był to początek nowej dynastii. Dawid zadecydował, że zlokalizowane w sercu Izraela Jeruzalem będzie stolicą jego królestwa. Było to jednak silne miasto Kananejczyków i aż do czasów Dawida żadne z plemion nie było w stanie go podbić. „Miasta są wielkie i obwarowane aż pod niebo” – 5 Mojż. 1:28. Teraz po raz kolejny Jebuzejczycy pewni są swoich umocnień i zajmują pozycje na murach miasta. Młody król Dawid rzuca wyzwanie zadowolonemu z siebie wrogowi. Postanawia: tym razem Jeruzalem się podda. „Stoję na wschodnim zboczu Miasta Dawida. Tutaj właśnie w 1955 r. profesorowie Reich i Shukron znaleźli ślady wielkiej wieży zbudowanej przez Kananejczyków około 4000 lat temu. Te kamienie, z których każdy waży kilka ton, to część olbrzymiej struktury, zlokalizowanej tuż obok źródła Gihon.” „Mieszkańcy Jebus rzekli do Dawida: Nie wejdziesz tutaj” – 1 Kron 11:5. Jebuzejczycy kpili z Dawida. Na murach postawili ślepców i chromych. „I wyruszył król wraz ze swoimi ludźmi do Jeruzalemu przeciwko Jebuzejczykom mieszkającym w tej ziemi, którzy kazali powiedzieć Dawidowi: Nie wejdziesz tutaj, lecz ślepi i kulawi cię przepędzą.” – 2 Sam. 5:6. Przesłanie było jasne: miasto jest tak dobrze ufortyfikowane, że nawet ślepi i kulawi bez trudu zdołają je obronić. „Dawid zdaje sobie sprawę, że nie będzie w stanie zdobyć miasta przy użyciu zwyczajnych taktyk. Musi zacząć myśleć niestandardowo. Wymyśla plan. Obiecuje wysoką pozycję na czele armii dla żołnierza, który podejmie się tego niebezpiecznego zadania i wykona je. „Dawid powiedział wtedy: Kto pierwszy pobije Jebuzejczyków, ten zostanie naczelnikiem i hetmanem” – 1 Kron. 11:6. Zgłasza się jeden ochotnik – Joab, syn Serui, twardy i śmiały wojownik. Na czym jednak ma polegać misja? W swoim wyzwaniu Dawid wypowiada dwa tajemnicze słowa: „weiga b’tzinor”. Czym jest ten tzinor, o którym mówi król? Tysiące lat później dokonano fascynującego odkrycia, które rzuciło światło na tajemniczy tzinor. W 1867 r. archeolog kapitan Charles Warren przeczołgał się przez tunel niedaleko źródła Gihon. Około 20 metrów od źródła Warren odkrył pionowy szyb, mający 13 metrów długości. Z wielkim wysiłkiem kapitan wspiął się do samej góry szybu, gdzie odkrył ze zdumieniem, że tunel ciągnie się dalej, prowadząc stromym szlakiem aż do samego miasta. Warren natychmiast zdał sobie sprawę, że odkrył tajny miejski system wodny zbudowany tysiące lat wcześniej. Plan był bardzo sprytny. Kananejczycy zdawali sobie sprawę, że słabym punktem miasta było źródło wody znajdujące się poza jego murami. Wokół źródła wznieśli wielką cytadelę i przekopali do niej tunel z leżącego wyżej miasta. Dawid odkrył starożytny system. To właśnie jest tzinor! Król wysłał Joaba, by przedostał się do miasta; kiedy to uczynił, niezauważony przez jebuzejskich żołnierzy pobiegł do bram miejskich. Otworzył je – i zanim Jebuzejczycy zdążyli się zorientować, co się stało, Dawid i jego wojownicy wdarli się do miasta i z zaskoczenia je zdobyli. „A jednak Dawid zdobył twierdzę Syjon – to jest Miasto Dawida” – 1 Kron. 11:5.